Maria Ożga, finalistka niedawno zakończonej II edycji MasterChefa, to na pierwszy rzut oka typowy analityk. Jest uporządkowana perfekcjonistka, która działa zgodnie z planem, bezbłędnie odwzorowuje dania z receptury, świetnie sprawdza się zwłaszcza w kuchni tradycyjnej. Typowa księgowa, u której dominuje lewa półkula. Ale z każdym kolejnym odcinkiem mogliśmy obserwować, jak nietrafna była ta stereotypowa diagnoza.
Czytaj także: Nowa mapa mózgu
Maria coraz chętniej eksperymentowała ze smakami i produktami, a jej kreatywność podbijała ser- ca jury. Wchodzę na jej bloga www.księgowawkuchni.pl, a tam oprócz tradycyjnej kuchni śląskiej crème brûlée z rozmarynem i rolada z krokodyla. To w końcu analityczna czy kreatywna?
„Współczesna wiedza na temat funkcjonowania mózgu pokazuje, że przypisywanie półkulom stricte określonych ról jest bez sensu” – przekonuje dr Dorota Karwowska z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
„Nie tylko lewa półkula odpowiada za język, są ośrodki w prawej półkuli, które uszkodzone wywołują zaburzenia językowe. To one sprawiają, że np. rozumiemy metaforyczne znaczenie słów i śmie- jemy się z żartów. Nieprawdą jest też, że tylko prawa półkula odpowiada za emocje. Odpowiada ona np. za rozpoznawanie i generowanie ekspresji oraz odczuwanie negatywnych stanów emocjonalnych. Lewa natomiast sprzyja odczuwaniu emocji pozytywnych i tych bardziej złożonych”. Twierdzenie, że u części ludzi dominuje prawa, a u innych lewa półkula mózgu, to z kolei jeden z najbardziej rozpowszechnionych mitów współczesnej poppsychologii.
„Mit o dominacji prawej bądź lewej półkuli zawładnął masową wyobraźnią w rezultacie badań przeprowadzonych już w latach 60. i 70. XX wieku, podczas których pacjentom cierpiącym na epilepsje usuwano ciało modzelowate (spoidło wielkie mózgu)” – tłumaczy „Focusowi” prof. Stephen Kosslyn. „Po operacjach Roger Sperry z California Institute of Technology badał efekty separacji obu półkul. Były intrygujące”.
Naukowcy zauważyli np., że za funkcje związane z językiem odpowiada lewa półkula. Ale teza o dominacji jednej z pół- kul u każdego człowieka zaczęła żyć swoim medialnym życiem, a w sieci do dziś roi się od testów, badających „która półkula u ciebie dominuje” i jak „wyćwiczyć tę drugą”.
Naukowcy z Utah przeanalizowali ponad tysiąc skanów z rezonansu magnetycznego mózgów osób w wieku od 7 do 29 lat. Uzy- skane dane wskazywały niezbicie, że nie da się znaleźć żadnych różnic w aktywności lub liczbie połączeń pomiędzy neuronami w prawej i lewej półkuli. Większość z nas używa obu półkul, co więcej – muszą one z sobą współpracować, byśmy np. popraw- nie mówili i rozumieli mowę.