Wkładanie skomplikowanego mechanizmu zakochiwania się i budowania relacji w nakreślone z precyzją schematy i modele nie ma większego sensu – zawsze znajdzie się wyjątek, który nie potwierdza reguły. Grupa naukowców z P. Eastwickiem, E. Keneskim i E., Morganem na czele, postanowiła poświęcić swoje badania temu frapującemu zagadnieniu i poszukać odpowiedzi na pytanie: skąd wiadomo czy to znajomość na dłużej?
Ich badania opublikowane w “Journal of Experimental Psychology” pokazują, że na początku relacji bardzo trudno określić, jak potoczą się jej dalsze losy, natomiast już po 15 wspólnych doświadczeniach, takich jak wyjście na koncert, udział w imprezie, romantyczna kolacja czy wyjazd, można określić, w jaką stronę zmierza relacja. Według autorów po tych wspólnych przeżyciach romantyczne zainteresowanie osiąga plateau, a następnie albo spada (w efekcie prowadzi do rozstania) lub wzrasta (i wzmacnia więź między partnerami).
Istnieją również inne procesy, które mają decydujący wpływ na sukces relacji. Oto niektóre z nich:
#1 Idealizuj kontra akceptuj
Obraz siebie w relacji z drugą osobą to jedno z ważniejszych zagadnień przy budowaniu relacji. Psychologowie dokonują rozróżnienia między autowaloryzacją (self-enhancement) a autoweryfikacją (self-verification). W uproszeniu to pierwsze oznacza, że chcemy by inni widzieli nas pozytywnie, drugie – by widzieli nas takich, jakimi jesteśmy (i żeby ten obraz był spójny z naszym).
Chociaż intuicyjnie spodziewamy, że większość pragnie być postrzegana pozytywnie, partnerzy w długoterminowych relacjach chcą raczej, by partnerzy widzieli ich realnie: a więc mieli świadomość wad i niedoskonałości, ale je przyjmowali, akceptowali i mimo to kontynuowali relację. Ma to związek ze wzrostem intymności (bliskości). Autorzy spekulują, że przejście od autowaloryzacji do autoweryfikacji następuje stopniowo i ma związek z rodzącą się bliskością (intymnością), odzwierciedla jak komfortowo czują się ze sobą partnerzy i przekłada się na stabilność związku.
I tak, jak wynika z dociekań Luo i Snider z 2009 roku, nowożeńcy są najbardziej zadowoleni ze swoich relacji, gdy partnerzy postrzegają ich w podobny sposób, jak postrzegają sami siebie, podczas gdy pozytywne ocenianie nie ma aż takiego związku z małżeńską satysfakcją.
Co więcej, to samo badanie pokazuje, że nowożeńcy są bardziej zadowoleni ze swoich relacji, kiedy podkreślają jak bardzo są do siebie podobni…
#2 Podobieństwa
Dostrzeganie podobieństw zamiast różnic jest ważnym wskaźnikiem trwałości relacji. Podobieństwa te mogą dotyczyć różnych aspektów: postaw, osobowości czy cech demograficznych, przy czym najważniejsze wydają się te pierwsze – zbieżność pod względem wyznawanych wartości. Podobieństwa okazują się bardzo ważne dla utrzymania długoterminowych związków, w krótkotrwałych sprawdza się natomiast zasada „przeciwieństwa się przyciągają”.
Keller i Young (1996) zauważyli że wieloletni partnerzy byli do siebie bardziej podobni pod względem takich cech jak wyobraźnia czy inteligencja niż partnerzy w krótkotrwałych relacjach. Natomiast Clarkwest (2007) dowodził, że ryzyko rozwodu maleje im bardziej podobni do siebie są małżonkowie pod względem edukacji i postaw.
Partnerzy niekoniecznie muszą pasować do siebie pod względem pojedynczych cech, ale co ważniejsze powinni mieć tendencję do dopasowania się do siebie nawzajem. Innymi słowy – wykazują się podejściem: jesteśmy ze sobą bardziej „pomimo” niż „z powodu”.
#3 Postawy utajone
Czasem nie wiesz, dlaczego ktoś cię irytuje albo dlaczego czujesz się nieswojo w czyimś towarzystwie? Zazwyczaj odpowiedzialne są za to tzw. postawy utajone, czyli „spontaniczne reakcje afektywne” (Eastwick, 2011). To automatyczny i nieuświadomiony stosunek do kogoś lub do czegoś, którego źródłem są skojarzenia i doświadczenia z przeszłości. Odzwierciedlają je zazwyczaj pozawerbalne aspekty naszej komunikacji, takie jak uśmiech, kontakt wzrokowy czy ciepły ton głosu.
To właśnie one – „spontaniczne mikroekspresje” mają znaczący wpływ na jakość i długość naszych relacji. Im bardziej pozytywne postawy utajone wobec romantycznego partnera, tym bezpieczniejszy styl przywiązania w danym związku (Zayas i Shoda, 2005).
McNulty i współpracownicy spróbowali „zmierzyć” postawy utajone partnerów. Przeprowadzili badanie, które wymagało szybkiej kategoryzacji (wybór pozytywnie lub negatywnie nacechowanych słów) na podstawie pokazywanych zdjęć partnera. Szybsze reagowanie pozytywnymi słowami wskazywało na pozytywne postawy utajone wobec partnera. Ci, którzy mieli do siebie pozytywny stosunek, zgłaszali po czasie mniej problemów w relacji.
Diagnoza
Jaki z tego wniosek? Nie ma pewnej prognozy ani wróżby, która dałaby odpowiedź zaniepokojonym kochankom, czy właściwie inwestują swoje uczucia. Jeśli jednak dzielisz się z drugą osobą tym, kim naprawdę jesteś i czujesz się przyjęty, jeśli dostrzegacie więcej podobieństw niż różnic w ważnych kwestiach i spontanicznie oceniacie się pozytywnie, wszystko wskazuje na to, że jesteście na dobrej drodze do trwałego, sycącego związku.
Źródło: www.psychologytoday.com