Nic nie zastąpi oglądania zawodów sportowych na żywo. Można wtedy w pełni poczuć tę adrenalinę, autentyczną więź z innymi kibicami i euforię – albo rozczarowanie wynikami. Widzowie są tak samo nieodłączną częścią sportowych imprez co zawodnicy. Między jednymi i drugimi dochodzi też do wymiany ważnych informacji zwrotnych.
Przez pandemię nie mieliśmy zbytnio szans, aby brać udział w sportowych wydarzeniach. Zostały przeniesione bądź odbywały się bez udziału publiczności. Amelie Heinrich z Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze pozwoliło to przeprowadzić badania na temat wpływu kibiców na zachowanie sportowców bez potrzeby tworzenia eksperymentalnych warunków.
Komu potrzebni są widzowie?
Jak tłumaczy Heinrich, z dotychczasowych badań wiedzieliśmy już, że to czy jesteśmy obserwowani, wpływa na sposób, w jaki się zachowujemy. Jednak wiele zależy od tego, czy wykonujemy proste, czy złożone czynności. By zbadać, jak obecność widzów wpłynie na skuteczność w biegach i strzelaniu, naukowczyni postanowiła porównać wyniki biathlonistów z sezonu 2018/2019 z osiągnięciami z zeszłego roku – kiedy zawody przeprowadzano bez kibiców.
Najciekawsze w opisywanych badaniach jest to, że zostały przeprowadzone z podziałem na płcie, co według wiedzy naukowców jest podejściem innowacyjnym. Wcześniej nigdy nie miało to miejsca! Dotychczas skupiano się bowiem przede wszystkim na mężczyznach, pomijając kobiety. Jak się okazuje niesłusznie – różnice w ich zachowaniach są znaczące i prowadzą do wielu interesujących pytań.
Kto szybciej biegnie i szybciej strzela
Co się okazało? – Wyniki mężczyzn były zgodnie z przewidywaniami: biegali szybciej w obecności kibiców, ale gorzej strzelali – mówi Amelie Heinrich. – Co ciekawe jednak, u kobiet było dokładnie na odwrót – dodaje.
W zawodach z udziałem publiczności kobiety biegają co prawda wolniej, ale za to są gotowe do oddania strzału sekundę wcześniej. Warto tutaj zauważyć, że bieg narciarski wymaga wytrzymałości, podczas gdy strzelanie polega na skoordynowaniu różnorakich złożonych umiejętności. Czyli wychodzi na to, że przy publiczności mężczyznom jest trudniej się skupić, kobiety zaś nie mają z tym problemu.
Bez publiczności zaś mężczyźni biegną wolniej, ale strzelają lepiej, zaś kobiety biegną szybciej, ale strzelają gorzej.
Jak prowadzić badania nad sportowcami?
Wnioski Heinrich zdają się potwierdzać, jak silne są stereotypy płciowe, wedle których mężczyźni są silniejsi fizycznie, a kobiety bardziej skupione na reakcjach otoczenia. Co jednak leży u podstaw tych różnic, wciąż pozostaje w sferze domysłów i wymaga dalszych badań.
Jednak to, co już wiemy, nie pozostawia wątpliwości, że w przyszłości podczas podobnych przedsięwzięć naukowych należy brać pod uwagę różnice płci – i nie wyciągać wniosków dotyczących kobiet z badań uwzględniających wyłącznie mężczyzn.
Źródło: Psychology of Sport and Exercise