Kolor piór prehistorycznych ptaków

Skamieniałe szczątki prehistorycznych zwierząt zawierają, jak się okazuje, o wiele więcej ciekawych informacji, niż uważano wcześniej. Naukowcy z Uniwersytetu Yale udowodnili niedawno, że analiza skamieniałości może na przykład pomóc w ustaleniu, jakiego koloru upierzenie miały żyjące przed milionami lat ptaki.

          Jakob Vinther z Uniwersytetu Yale przeanalizował dokładnie skamieniałe pióra ptaka, znalezione w pochodzących z Brazylii skałach. Wiek znaleziska datuje się na około 100 mln lat. Prążkowane pióra ptaka były już wiele razy przedmiotem badań naukowców, jednakże wcześniej uważano, że na fotografiach zrobionych elektronowym mikroskopem skaningowym widoczne są skamieniałe pozostałości prehistorycznych bakterii o długości 1-2 μm. Niedawno okazało się , że owe struktury są po prostu pigmentem, który miliony lat temu nadawał piórom ptaka określony kolor. 

          Paleontolog Derek E. G. Briggs, jeden z współautorów badania, zwrócił uwagę na to, że wydłużone formy znajdują się wyłącznie w ciemnej części piór. Według paleontologa bakterie nie miały żadnego powodu, by sytuować się wyłącznie w określonej części piór. W trakcie dalszej analizy wyszło na jaw, że na ciemniejszych częściach piór znajdowały się struktury zawierające węgiel. Naukowcy wyciągnęli więc wniosek, że owalne ciałka, uważane wcześniej za bakterie, to pozostałości melanosomów, a więc organelli komórek pigmentowych, zawierających barwnik melaninę. Według Vinthera to właśnie dzięki melaninie, która przetrwała w skamieniałości miliony lat, melanosomy zachowały swój owalny kształt. 

          Jest to wyjaśnienie, dlaczego struktury owalne znajdują się tylko w ciemnej części piór. Vinther i Derek zwrócili się o pomoc w badaniu do ornitologa Richarda O. Pruma, wraz z którym ustalili, że owalne melanosomy znaleźć można i u współczesnych ptaków, na przykład u czarnego epoletnika krasnoskrzydłego (Agelaius phoeniceus). Naukowcy wyjaśnili na razie zaledwie różnicę pomiędzy upierzeniem ciemnym i jasnym, lecz jest to pierwszy krok do możliwości ustalania, jakiego koloru upierzenie posiadały prehistoryczne zwierzęta.  JSL

opa.yale.edu