Starsze osoby często doświadczają wolniejszego rozwiązywania problemów, zmniejszonej płynności rozumowania, spowolnionej percepcji i upośledzonej pamięci. Poszukiwanie naturalnych związków, które mogą łagodzić te procesy, jest ważnym kierunkiem badań promujących “zdrowe starzenie sie”.
Czytaj też: Nowa kawa coraz bliżej. Jeden szczegół może odmienić całą branżę
W nowym badaniu prowadzonym przez naukowców z japońskiego University of Tsukuba sprawdzano, jak trygonelina (TG), związek alkaloidowy występujący w dużych stężeniach w ziarnach kawy, wpływa na funkcje poznawcze myszy. Szczegóły opisano w czasopiśmie GeroScience.
Kawa pomaga na pamięć
Kawa zawiera trzy ważne związki bioaktywne: kofeinę, niacynę i wspomnianą trygonelinę (TG). Podczas procesu prażenia ziaren TG rozkłada się na kwas nikotynowy, który korzystnie wpływa na układ nerwowy, trawienny i skórę. Ale nowe badania wykazały, że TG ma swoje własne działanie terapeutyczne. To cenne odkrycie, bo związek ten występuje także w nasionach kozieradki i rzodkwi japońskiej.
Czytaj też: Jaka kawa jest najlepsza dla zdrowia? Polska badaczka ma konkretne wskazówki
W nowym badaniu uczeni wykorzystali myszy z przyspieszonym starzeniem (SAMP8), które wykazują deficyty uczenia się przestrzennego i objawy utraty pamięci, którym podawano doustnie TG w dawce 5 mg/kg masy ciała przez 30 dni. Po tym czasie gryzonie przeszły test behawioralny mierzący umiejętność uczenia się przestrzennego i pamięci.
Problemy z pamięcią przestrzenną (np. gubienie się lub zapominanie gdzie zostały umieszczone przedmioty) są częstą konsekwencją uszkodzenia hipokampu – złożonej struktury mózgu znajdującej się głęboko w płacie skroniowym. U ludzi objętość hipokampu zmniejsza się wraz z wiekiem, co przekłada się na pogorszenie funkcji poznawczych. Myszy, którym podano TG, wykazały znaczną poprawę w uczeniu przestrzennym i wydajności pamięci w porównaniu z gryzoniami, które nie zażywały tego związku.
Japończycy przeanalizowali geny aktywne w hipokampie myszy karmionych TG. Okazało się, że szlaki sygnalizacyjne związane z rozwojem układu nerwowego, wytwarzaniem energii, stanem zapalnym i autofagią (procesem recyklingu komórek) były modyfikowane przez wspomnianą substancję. Zwiększonej ekspresji uległy także geny specyficzne dla synaps, w tym te kontrolujące plastyczność, czyli zdolność neuronów do modyfikowania siły połączeń, która, jak się uważa, leży u podstaw procesów uczenia się i utrwalania pamięci.
Zawarty w kawie TG hamuje także stan zapalany układu nerwowego poprzez negatywną regulację szlaku prowadzącego do tworzenia cytokin prozapalnych, jednocześnie znacząco podnosząc poziom neuroprzekaźników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mózgu: dopaminy, noradrenaliny i serotoniny. Naukowcy mają nadzieję, że TG uda się wykorzystać jako związek leczniczy do łagodzenia zaburzeń funkcji poznawczych i pamięci związanych z stanem zapalnym mózgu.
Badanie przeprowadzone w 2014 r. wykazało, że standardowe włoskie espresso zawiera średnio 42,4 mg TG, przy czym wyższy poziom występuje w kawie Arabica niż w Robusta.