Psychologia kłamstwa bardzo mocno koreluje z osobowością i charakterem człowieka. Na podstawie wypowiedzi można określić osobowość, intencje rozmówcy, jego obecny stan psychiczny i fizyczny. Psychografologia dodatkowo pozwala, analizując nie tylko treść ale także styl pisania, jeszcze lepiej poznać osobowość rozmówcy – wszystko to składa się na poznanie prawdy i wykrycie tym samym kłamstw.
Jak twierdzi Paul Ekman, naukowiec i pionier w dziedzinie psychologii kłamstwa, przeciętny człowiek z dobrą intuicją i wysokim poziomem wiedzy na temat mowy ciała potrafi rozpoznać kłamstwo w 50%, agenci służb tajnych w 60-70%, a osoba przeszkolona w zakresie psychologii kłamstwa aż w 86%! Dzięki szczegółowej wiedzy na temat szeroko pojętej mowy ciała i zależności jakie zachodzą w ciele w trakcie mówienia nieprawdy, psychologia kłamstwa staje się narzędziem pożądanym i niezbędnym w pracy śledczej.
Psychologia kłamstwa pomaga:
1. Rozpoznać prawdziwość zeznań
2. Dowiedzieć się czy są ukryte aspekty w sprawie
3. Rozpoznać, które tematy są drażliwe i dlaczego
4. Dowiedzieć się, jakie osoby mogą być powiązane ze sprawą
Czym posługuje się specjalista w dziedzinie rozpoznawania kłamstwa?
1. Obserwacją
2. Zadawaniem pytań
3. Empatią
4. Umiejętnością wytwarzania stanów emocjonalnych i uczuć
5. Analizą materiałów
6. Wiedzą z zakresu gestów, ruchów oraz mikromimiki i mikroekspresji
…oczywiście to nie wszystko, ale nie wszystko wszyscy mogą wiedzieć…
Psychografologia a kłamstwo
Oprócz wymienionych wyżej rzeczy, śledzczy mogą posługiwać się także analizą pisma. Przykładowo, kiedy kłamca chce zataić ważne informacje często wyraźnie pisze tylko początkowe litery w słowie, a kolejne są często bardzo słabo widoczne, albo w ogólne ich nie ma. W miejsce ważnej, istotnej informacji może się pojawić rzecz nieprawdziwa – można to poznać po tym, że jedne litery zastępują inne lub tylko przypominają je kształtem.
Tak samo analizując podpisy pod kątem psychografologii: zdeformowany, mało czytelny lub całkowicie nieczytelny podpis może świadczyć o chęci ukrycia ważnych informacji przed światem zewnętrznym, świadczy też o tym, że jest to osoba całkowicie nierozpoznawalna i niekomunikatywna. Kłamcy, którzy traktują kłamstwo jako coś naturalnego i towarzyszącego im w sposób wręcz nałogowy/patologiczny, traktują je często jak aktor grę – jak chleb powszedni. Dzięki temu też, bardzo ciężko rozpoznać u nich kiedy kłamią a kiedy nie. Często jest to zasłona dla ich poczucia niższości, bądź innych kompleksów. Rekompensują to w piśmie, stosując litery pełne upiększeń i zawijasów, znaki graficzne – te które wskazują na nadmierne ambicje i niespełnione aspiracje to na przykład duże drukowane litery zarówno na początku zdania jak i podpisując się. Analizując takie pismo łatwo wychwycić wysoko umieszczone nad literami „t” i „ł” kreski skierowane w lewą stronę.
Wszystkie te aspekty – zarówno pisane, mówione jak i zachowania danej osoby, – powinny być w odniesieniu do jej punktu odniesienia. Jest to stan naturalny pokazujący zachowanie osoby kiedy nie czuje się zagrożona i zachowuje się, mówi, pisze odruchowo, bez zastanowienia w sposób normalny i prawdziwy dla niej samej. Znając te zachowania i łącząc je z ogromną wiedzą jaką daje psychologia kłamstwa możemy z dużym prawdopodobieństwem odkryć prawdę.
Natalia Hofman – psycholog, trener, specjalistka w zakresie komunikacji niewerbalnej i psychologii kłamstwa, absolwentka Psychologii Śledczej na Uniwersytecie SWPS w Warszawie.
Źródło: Natalia Hofman