Chłoniak mózgu jest niezwykle rzadki i stanowi przykład chłoniaków ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Może występować jako zmiana pierwotna (pierwotny chłoniak mózgu) lub zmiana wtórna będąca przerzutem do mózgu z innych narządów. Guzowi często towarzyszy rozprzestrzeniający się naciek, niezwiązany z uszkodzeniem bariery krew mózg.
Czytaj też: Najgroźniejsze nowotwory na świecie
Teraz naukowcy z Dana-Farber Cancer Institute ogłosili wyniki wstępnych testów terapii CAR-T w leczeniu chłoniaka mózgu i rdzenia kręgowego. Preparat zwany Yescarta (aksykabtagen cyloleucel, axi-cel) to genetycznie zmodyfikowane autologiczne limfocyty T skierowane przeciwko antygenowi CD19.
Przełom w walce z chłoniakami mózgu
Mimo iż pierwotne chłoniaki mózgu i guzy wtórne różnią się od siebie, to ich leczenie jest równie trudne, często wymykając się standardowym terapiom. Pacjenci cierpiący na chłoniaki mózgu zazwyczaj nie przeżywają dłużej niż dwóch lat od diagnozy.
Sporą szansę na wyleczenie daje immunoterapia CAR-T (Chimeric Antigen Receptor T-cell therapy), czyli terapia wykorzystująca chimeryczne limfocyty T. Są one wytwarzane z własnych, walczących z chorobą limfocytów T, które są obdarzone dodatkowymi właściwościami antynowotworowymi i niszczą guzy (zarówno pierwotne, jak i wtórne). Ich skuteczność w zwalczaniu chłoniaków wykazano podczas poprzednich badań – do tej pory nie testowano ich w przypadku guzów ośrodkowego układu nerwowego. Toksyczności neurologiczne, które mogą pojawić się podczas leczenia, wywołały obawy przed zastosowaniem terapii przeciwko celom w OUN.
Dr Caron Jacobson z Dana-Farber mówi:
Dla wielu pacjentów z chłoniakiem ośrodkowego układu nerwowego nie ma zbyt wielu opcji leczenia. Nasze wczesne wyniki sugerują, że rozszerzenie możliwości zastosowania komórek CAR-T w tym przypadku mogą poprawić rokowania pacjentów.
Analiza przeprowadzona we współpracy z Cellular Therapeutics and Systems Immunology Lab (CTSI) ujawniła zaskakującą różnicę pomiędzy populacjami komórek CAR-T: komórki w płynie mózgowo-rdzeniowym wykazują sygnaturę molekularną, która wskazuje na aktywację szlaku interferonu, co jest ważnym krokiem w pobudzaniu układu odpornościowego.
Czytaj też: Czy nasz układ odpornościowy zabije raka? Immunoterapia skuteczna w wielu odmianach nowotworu
Nową terapię przetestowano na 9 pacjentach. Wszyscy otrzymali dawki terapeutyczne i są co najmniej miesiąc po leczeniu. U 78 proc. pacjentów guzy zmniejszyły się, a u 67 proc. zniknęły całkowicie. Odpowiedź immunologiczna utrzymywała się przez 10 miesięcy. Mediana przeżycia wolnego od progresji wyniosła prawie rok, a mediana przeżycia całkowitego 19 miesięcy. Chociaż wymagane są dalsze badania kliniczne, dane te wskazują, że axi-cel zapewnia odpowiedź znacznie trwalszą niż inne obecnie stosowane metody leczenia chłoniaków OUN.
Dr Ulrike Gerdemann z Dana-Farber tłumaczy:
To podejście daje nam bezprecedensową możliwość zbadania środowiska immunologicznego ośrodkowego układu nerwowego i określenia, jak to się ma do krwi obwodowej. Co więcej, możemy porównać identyczne populacje komórek zarówno we krwi, jak i w CSF, zyskując wysokiej rozdzielczości obraz dynamiki limfocytów T i głębsze zrozumienie tego, co napędza odpowiedzi terapeutyczne.