Michał Anioł (1475–1564) był jednym z największych artystów epoki renesansu. Pozostawił po sobie wiele arcydzieł, które wciąż zachwycają miłośników sztuki na całym świecie. Wśród mniej znanych pamiątek po włoskim geniuszu, obok szkiców i roboczych modeli rzeźb, możemy też znaleźć bardziej przyziemne przedmioty – np. buty.
I właśnie trzy buty – dwa półbuty i jeden kapeć – pozostające w zbiorach Muzeum Casa Buonarroti we Florencji, stały się przedmiotem nowych badań. Skórzane obuwie znaleziono w domu Michała Anioła po jego śmierci i uznano, że należało do artysty. Brakujący kapeć został skradziony z muzealnej kolekcji w 1837 roku i do dziś nie wiadomo, jakie były jego dalsze losy.
Jak wyglądał Michał Anioł?
Dwoje naukowców z Centrum Antropologii Sądowej, Paleopatologii i Bioarcheologii w Avoli we Włoszech postanowiło przyjrzeć się bliżej butom Michała Anioła i sprawdzić, czy mogą zdradzić nam co nieco na temat cech fizycznych artysty. Badanie nie miało na celu jedynie obliczenia wzrostu artysty. Naukowcy mieli nadzieję znaleźć wskazówki na temat jego stanu zdrowia tuż przed śmiercią.
Uważa się, że renesansowy geniusz pod koniec życia był w fatalnej kondycji, prawdopodobnie cierpiał na dnę moczanową (podagra) i zatrucie ołowiem. Ponieważ jego szczątki nigdy nie zostały ekshumowane i przebadane, naukowcom trudno jest mieć pewność co do stanu artysty. Badania takie jak te mogą pomóc w uzupełnieniu niektórych szczegółów dotyczących zdrowia Michała Anioła pod koniec jego życia – zauważają autorzy.
Ile wzrostu miał geniusz?
Paleopatolog Francesco Galassi i antropolożka sądowa Elena Varotto przeprowadzili dokładne pomiary butów, aby oszacować rozmiar stopy właściciela. Następnie – na podstawie uzyskanego rozmiaru – byli w stanie określić wzrost artysty. Dodajmy, że wszystkie buty miały podobny rozmiar, co sugeruje, że były noszone przez tę samą osobę.
Pomiary pozwoliły ustalić, że Michał Anioł miał nie więcej niż 160 cm wzrostu i był mężczyzną o „przeciętnej budowie ciała” – podano. Wyniki zgadzają się z opisem autorstwa XVI-wiecznego artysty i słynnego biografa Michała Anioła – Giorgio Vasariego, który pisał o nim, że miał co prawda szerokie ramiona, ale reszta jego ciała była „w proporcjach nieco wątła”.
Analiza jest pierwszą, która oszacowała cechy fizyczne artysty na podstawie pomiarów należących do niego przedmiotów osobistych, takich jak obuwie – podali badacze. Przyznali jednak, że choć buty uważa się za należące do geniusza, to nie da się wykluczyć, że należały do innego domownika – członka rodziny lub któregoś z potomków artysty.
Czy Michał Anioł był niski?
Chociaż według dzisiejszych standardów 160 cm uważa się za dość niski wzrost, jak na dorosłego Europejczyka, to naukowcy z Centrum Antropologii twierdzą, że za życia Michała Anioła taki wzrost nie był niczym niezwykłym.
Analiza licznych badań archeologicznych pokazała, że we wczesnym średniowieczu (ok. IX –XI wieku) mężczyźni żyjący w Italii mierzyli średnio 167 centymetrów wzrostu, a w całej Europie Zachodniej – ok. 172 cm. Obecnie średni wzrost mężczyzny, w przypadku całej Europy, szacuje się na 177 cm.
Michał Anioł żył na przełomie XV i XVI wieku, więc można przypuszczać, że bliżej było mu do średniowiecznej średniej. Ponadto możemy sądzić, że gdyby niski wzrost był przyczyną jakichkolwiek problemów artysty, jego biograf z pewnością wspomniałby o tym w swoich notatkach.
Źródła: Anthropologie, Archeostorie, WielkaHistoria.