Ile lat ma Amazonka?

Od wielu lat naukowcy łamali sobie głowę nad tym, ile lat ma jedna z najdłuższych rzek na świecie, lecz odpowiedź na to pytanie wcale nie była prosta. Niedawno w sukurs naukowcom przyszło brazylijskie przedsiębiorstwo naftowe Petrobras.

Amazonka zaczyna swój bieg w Andach i płynie na wschód Ameryki Południowej, gdzie wpada do Oceanu Atlantyckiego. Trudność określenia jej wieku polegała na tym, że w pobliżu jej powierzchni w ciągu wielu tysięcy lat nagromadzeniu uległa nieuporządkowana mieszanina różnych skał, a zwykłe odwierty, przeprowadzane przez liczne grupy geologów, nie przynosiły wystarczająco dokładnego rezultatu. Współczesne technologie, a także dążenia poszczególnych krajów do zapewnienia sobie maksymalnych zapasów ropy naftowej, przyczyniły się jednak – chcąc nie chcąc – do rozwiązania tej geologicznej zagadki. Petrobraz wywierciła w pobliżu ujścia rzeki dwa odwierty —jeden z nich na głębokość 4,5 km pod poziomem morza.

Otrzymane w ten sposób próbki przeanalizowali Carina Hoorn z Universiteit van Amsterdam i Jorge Figueiredo z University of Liverpool. Najnowsza analiza pozwoliła naukowcom na najdokładniejsze dotąd odtworzenie historii Amazonki. Okazało się, że dorzecze współczesnej rzeki ukształtowało się w epoce mioceńskiej pomiędzy 11,8 a 11,3 milionami lat temu.

Naukowcy podkreślają, że współczesny kształt Amazonki ma około 2,4 mln lat. Nie jest to najstarsza rzeka świata – inne, takie jak afrykański Nil, mają po kilkaset milionów lat. Wiek rzeki w znacznym stopniu determinują wewnętrzne terytoria kontynentów i góry, w których znajduje się jej źródło. Zdaniem geologów Andy uformowały się przed 12 milionami lat, a więc najnowsze dane na temat wieku Amazonki bez wątpienia wpisują się w ten geologiczny obraz.

Okazuje się więc, że najdłuższa rzeka naszej planety jest stosunkowo młoda. Trzeba jednak podkreślić, że daty te dotyczą pojawienia się Amazonki, a nie jej poprzedniczki, która płynęła niegdyś ze wschodu na zachód. Według naukowców te najnowsze dane pomogą innym badaczom w lepszym zrozumieniu paleografii tego kontynentu oraz ewolucji organizmów wodnych Amazonii i wybrzeża Atlantyku w pobliżu ujścia Amazonki. JSL

źródło: geology.gsapubs.org