W ostatnich latach odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna i wiatrowa, dynamicznie rozwijały się w Chinach i na całym świecie. Jednak ich największym wyzwaniem pozostaje nieregularność dostaw – Słońce nie świeci przez całą dobę, a wiatr może osłabnąć w kluczowych momentach. Kluczowym elementem przyszłości energetyki jest więc magazynowanie energii na dużą skalę.
Czytaj też: Rewolucja w magazynowaniu energii. Taka bateria to zupełna nowość
Energy Vault, szwajcarska firma specjalizująca się w grawitacyjnych systemach magazynowania energii (Gravity Energy Storage System, GESS), podjęła wyzwanie stworzenia alternatywy dla chemicznych akumulatorów litowo-jonowych. Jej pierwsza w pełni komercyjna instalacja, zlokalizowana w Rudong, prowincji Jiangsu, jest już podłączona do sieci i czeka na finalne zatwierdzenia. Ten grawitacyjny magazyn energii, po uzyskaniu zgody na rozpoczęcie działalności, stanie się pierwszą na świecie komercyjną elektrownią grawitacyjną, która nie wymaga infrastruktury wodnej, jak w klasycznych elektrowniach szczytowo-pompowych.
Jak działają grawitacyjne magazyny energii EVx?
System EVx Energy Vault wykorzystuje prostą zasadę fizyki: grawitację. Kiedy odnawialne źródła energii generują nadwyżki prądu, energia ta jest wykorzystywana do podnoszenia ciężkich bloków na określoną wysokość. Gdy zapotrzebowanie na prąd rośnie, bloki są opuszczane, a ich energia potencjalna zostaje przekształcona z powrotem w energię elektryczną przy użyciu generatorów.
Czytaj też: Twoje auto – nowa bateria dla domu? Rewolucja w magazynowaniu energii dzięki EV
W odróżnieniu od tradycyjnych akumulatorów chemicznych, EVx nie traci efektywności z czasem – system mechaniczny może działać przez dekady bez degradacji. Co więcej, produkcja tych bloków nie wymaga rzadkich metali, takich jak lit czy kobalt, dzięki czemu technologia ta nie jest uzależniona od globalnych łańcuchów dostaw kontrolowanych głównie przez Chiny.
Projekt w Rudong jest częścią szerszej strategii inwestycyjnej Energy Vault i chińskich partnerów, CNTY i Atlas Renewable Energy. Budowa tego systemu rozpoczęła się w 2022 roku jako część większego planu budowy pięciu podobnych instalacji o łącznej pojemności 2 GWh. Łącznie w Chinach powstaje dziewięć systemów EVx o sumarycznej pojemności 3,7 GWh. Są one budowane w bezpośrednim sąsiedztwie farm wiatrowych i słonecznych oraz w punktach integracji z krajową siecią energetyczną, co pozwoli na optymalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Rząd Chin postrzega grawitacyjne magazyny energii jako jedno z kluczowych narzędzi w procesie dekarbonizacji. Projekty EVx w Rudong i Zhangye uzyskały oficjalny status pilotażowych projektów magazynowania energii od Narodowej Administracji Energetycznej Chin. Oznacza to, że będą podlegać ścisłemu nadzorowi i analizie pod kątem dalszego wdrażania tej technologii w innych regionach.
Chiny już teraz wymagają, by odnawialne elektrownie integrowały systemy magazynowania energii o pojemności stanowiącej co najmniej 20 proc. mocy nominalnej elektrowni i czasie przechowywania wynoszącym od dwóch do czterech godzin. W miarę wzrostu udziału energii odnawialnej w krajowym miksie energetycznym, wymagania te mogą jeszcze wzrosnąć, co stworzy jeszcze większy rynek dla technologii takich jak EVx.
Podczas gdy Chiny pozostają pionierem komercyjnych systemów grawitacyjnego magazynowania energii, Energy Vault nie ogranicza się do jednego regionu. W lutym 2025 roku firma podpisała 10-letnią umowę na wdrażanie swojej technologii w 16 krajach należących do Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju (SADC), co otwiera ogromny rynek w Afryce.
Jednocześnie Energy Vault rozpoczęło w Kalifornii budowę największego w USA systemu długoterminowego magazynowania energii w oparciu o zielony wodór. Wskazuje to, że firma postrzega magazynowanie energii jako wieloaspektowy proces, w którym różne technologie mogą współistnieć i uzupełniać się w zależności od potrzeb danego regionu.
