Trastuzumab derukstekan (nazwa handlowa Enhertu) to pierwsza terapia celowana przeciwko receptorowi HER2, który może wpłynąć na sposób leczenia ponad połowy pacjentek z rakiem piersi. Jest to tzw. koniugat, czyli połączenie leku cytostatycznego (wykorzystywanego w chemioterapii) i przeciwciała działającego na receptor HER2.
Czytaj też: Guzy zniknęły całkowicie już po miesiącu! Immunoterapia CAR-T niszczy nowotwory, na które nie ma leku
Preparat Enhertu, stworzony przez AstraZeneca i Daiichi Sankyo, został zatwierdzony w USA pod koniec 2019 r. jako lek trzeciego rzutu u pacjentek z rakiem piersi HER2 dodatnim (IHC 3+), które otrzymały wcześniejsze leczenie ogólnoustrojowe, ale nie dało ono zadowalających rezultatów. Teraz rozszerzono zastosowanie Enheru na inne guzy lite wykazujące ekspresję HER2, m.in. przerzutującego gruczolakoraka żołądka lub tzw. połączenia przełykowo-żołądkowego (GEJ). Całkowitą sprzedaż leku w 2023 r. oszacowano na 2,57 mld dol.
Dave Fredrickson, wiceprezes wykonawczy działu Oncology Business Unit w firmie AstraZeneca, mówi:
Jako pierwszy koniugat przeciwciało-lek, któremu przyznano wskazanie tumor-agnostyczne, Enhertu naprawdę wykorzystuje swój potencjał w leczeniu przerzutowych nowotworów ukierunkowanych na HER2. Zatwierdzenie to podnosi również znaczenie badania biomarkerów, w tym HER2, w szerokim zakresie nowotworów, aby mieć pewność, że pacjenci z zaawansowanym nowotworem, którzy mają niewiele możliwości, wiedzą, czy lek celowany będzie dla nich odpowiedni.
Wystarczy wykryć nadekspresję HER2, by można użyć Enhertu
HER2 jest białkiem promującym wzrost receptora kinazy tyrozynowej, ulegającym ekspresji na powierzchni różnych komórek tkanek w całym organizmie i biorącym udział w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. W niektórych nowotworach występuje nadekspresja HER2 (może być konsekwencją amplifikacji genu) i często wiąże się z agresywną postacią choroby.
Czytaj też: Najgroźniejsze nowotwory na świecie
Terapie ukierunkowane na HER2 są stosowane w leczeniu raka piersi, żołądka, płuc i jelita grubego od wielu lat. Chociaż HER2 ulega ekspresji w wielu nowotworach litych, m.in. raku dróg żółciowych, pęcherza moczowego, szyjki macicy, jajnika czy trzustki, nie jest to rutynowo sprawdzane i ogranicza możliwości terapeutyczne.
Dr Funda Meric-Bernstam, kierownik działu eksperymentalnych terapii nowotworów w Anderson Cancer Center University of Texas, mówi:
Do czasu zatwierdzenia trastuzumabu derukstekanu pacjenci z przerzutowymi guzami litymi HER2-dodatnimi mieli ograniczone możliwości leczenia. W oparciu o klinicznie znaczące wskaźniki odpowiedzi zaobserwowane w badaniach klinicznych, zastosowanie tumor-agnostyczne oznacza, że pacjenci mogą być teraz leczeni lekami ukierunkowanymi na HER2.
Terapie tumor-agnostyczne to takie leki, które są skierowane na określony cel molekularny, bez względu na typ nowotworu czy lokalizację narządową guza. To podejście skupia się na biologii i genetyce zmiany nowotworowej, a czynnikiem determinującym zastosowanie terapii tumor-agnostycznej jest obecność konkretnego biomarkeru (np. HER2). Przykładem takich preparatów są inhibitory TRK w leczeniu chorych na wszystkie nowotwory z fuzją genu NTRK. Więcej na ten temat polecam przeczytać na portalu zwrotnikraka.pl.
Lek uzyskał przyspieszoną akceptację na podstawie wyników uzyskanych w podgrupie pacjentów z nowotworami IHC 3+ HER2-dodatnimi w każdym z badań fazy II: DESTINY-PanTumor02, DESTINY-Lung01 i DESTINY-CRC02. Leczenie Enhertu jest na ogół bezpieczne, chociaż często występują działania niepożądane – do najczęstszych zalicza się zmniejszenie liczby białych krwinek, zmniejszenie liczby płytek krwi, niedokrwistość i zmęczenie. Etykieta produktu zawiera ostrzeżenia dotyczące śródmiąższowej choroby płuc lub zapalenia płuc i problemów z sercem. Lek Enhertu stosowany w czasie ciąży może powodować uszkodzenie płodu.
Nowe zatwierdzenie oznacza, że w Enhertu można użyć w przypadku każdego nowotworu HER2-pozytywnego, niezależnie od specyfiki i lokalizacji. To znacznie przyspiesza uruchomienie terapii – wystarczy wykryć nadekspresję HER2 w danym guzie, by można było go potraktować opisywanym lekiem.