Zespół naukowców z University of Southampton wykorzystuje drony i sztuczną inteligencję do przeszukiwania lasu Ngoye w RPA, gdzie znaleziono jedynego znanego przedstawiciela Encephalartos woodii, oficjalnie nazywanego najbardziej samotną rośliną na Ziemi. Jeżeli to się nie uda, uczeni rozważają zmianę płci rośliny, aby stworzyć jej żeńskiego odpowiednika.
Ta roślina pamięta czasy dinozaurów
Encephalartos woodii to gatunek sagowca, których linia genetyczna sięga 300 mln lat wstecz, czyli czasów sprzed panowania dinozaurów. Obecnie są one jedną z najbardziej zagrożonych grup roślin na świecie, dotkniętą utratą siedlisk i globalnym handlem.
Czytaj też: Ta świecąca roślina była uważana za wymarłą. Po 30 latach znowu ją znaleziono w nieoczekiwanym miejscu
E. woodii przypomina palmę o wysokości ok. 6 m. Pień ma 30-50 cm średnicy, przy czym u podstawy jest najgrubszy. Z jego szczytu wyrasta bujna korona zawierająca 50-150 liści. Są one ciemnozielone i błyszczące, mogą mieć nawet 250 cm długości.
Gatunek jest rozdzielnopłciowy, co oznacza, że konkretne osobniki są wyłącznie męskie lub żeńskie. I właśnie z tego powodu E. woodii jest uważana za najbardziej samotną roślinę na Ziemi. Męski osobnik został odkryty w lesie Ngoye w 1895 r. i przeniesiony kilka lat później w celu bezpiecznego przechowywania, ale rośliny żeńskiej nie udało się znaleźć. Gatunek ten jest nadal rozmnażany i rośnie do dziś, m.in. w Kew Gardens w Londynie.
Jednak wszystkie rozmnożone próbki to klony męskie, więc nie mogą się naturalnie rozmnażać, a las Ngoye nigdy nie został w pełni zbadany, aby dowiedzieć się, czy może istnieć roślina żeńska. Od 2022 r. nad lasem latają drony wykonujące zdjęcia i wykorzystujące czujniki multispektralne do namierzania roślin, których nie widać gołym okiem. Do tej pory sprawdzono 195 akrów z 10 000 akrów lasu.
Nie znaleziono żadnego osobnika żeńskiego E. woodii, więc wykonuje się więcej zdjęć dronów, a sztuczna inteligencja jest szkolona w rozpoznawaniu roślin po ich kształcie, aby pomóc w polowaniu na nieuchwytną partnerkę.
Dr Laura Cinti z Winchester School of Art na University of Southampton mówi:
Ta roślina, o ile nam wiadomo, wyginęła na wolności. Bardzo zainspirowała mnie historia E. woodii – odzwierciedla klasyczną opowieść o nieodwzajemnionej miłości. Mam nadzieję, że gdzieś tam jest samica, w końcu kiedyś musiała istnieć. Byłoby niesamowicie przywrócić tę roślinę ze skraju wyginięcia poprzez naturalną reprodukcję.
Naukowcy sprawdzają, czy manipulacja chemiczna lub fizjologiczna może zostać wykorzystana do zmiany płci E. woodii. Zjawisko to występuje u innych sagowców w wyniku nagłych zmian środowiskowych (np. temperatury), więc prawdopodobne jest, że można je zainicjować także w tym przypadku.