Zespół pod kierunkiem dr Yan-Chuan Shi odkrył, że możliwe jest przyspieszenie metabolizmu tłuszczów, a co za tym idzie – ograniczenie przyrostu masy ciała. Aby osiągnąć taki efekt, konieczne jest zablokowanie w komórkach receptora neuropeptydu Y (NPY), który pomaga naszemu organizmowi regulować wytwarzanie ciepła.
Neuropeptydy to białka należące do neuroprzekaźników zarówno dla ośrodkowego, jak i obwodowego układu nerwowego. Neuropeptyd Y jest neuroprzekaźnikiem występującym w rdzeniu przedłużonym, podwzgórzu i autonomicznym układzie nerwowym. Należy do grupy peptydów trzustkowych.
Dotychczasowe sposoby leczenia otyłości często były zbyt ryzykowne
– Receptor Y1 działa jak hamulec wytwarzania ciepła w organizmie. W naszych badaniach odkryliśmy, że blokowanie tego receptora w tkankach tłuszczowych przekształca magazynującą energię tkankę tłuszczową w tkankę „spalającą” energię. Uruchomione zostaje wytwarzanie ciepła, co prowadzi do zmniejszenia przyrostu masy ciała – wyjaśnia dr Shi, główna autorka badań.
Większość leków stosowanych obecnie w leczeniu otyłości ma na celu zmniejszenie spożycia pokarmu poprzez oddziaływanie na centralny układ nerwowy. Niestety, leki te mogą mieć znaczące skutki uboczne, dotyczące psychiki lub układu krążenia. To spowodowało, że ponad 80 proc. wszystkich tego typu leków wycofano z rynku.
Wyniki nowych badań pokazują efekty alternatywnego podejścia do problemu zwalczania otyłości – ukierunkowanego bezpośrednio na tkankę tłuszczową. Zdaniem autorów badań ich metoda może być potencjalnie bezpieczniejsza, także w zapobieganiu otyłości.
Badania spalania tłuszczu na myszach i ludzkich komórkach są obiecujące
Autorzy badania zbadali receptory Y1, do których przyłącza się przez neuropeptyd Y (NPY). NPY jest produkowany, gdy jesteśmy głodni – zmniejsza zużycie energii przez organizm. Naukowcy odkryli, że u osób chorych na otyłość w komórkach występuje duża liczba receptorów Y1. Możliwe więc, że właśnie dlatego tak trudno jest im schudnąć.
Następnie zespół postanowił zablokować receptor Y1, stosując eksperymentalny środek o nazwie BIBO 3304 u myszy. – Odkryliśmy, że myszy, którym podawano BIBO 3304 i karmiono dietą wysokotłuszczową, w ciągu siedmiu tygodni zgromadziły około 40 proc. mniej masy ciała, niż myszy na diecie wysokotłuszczowej nie dostające leku. To znaczne zmniejszenie przyrostu masy ciała było spowodowane przez wzrost wytwarzania ciepła ciała i redukcję masy tłuszczowej – wyjaśnia dr Shi.
Kiedy naukowcy zastosowali BIBO 3304 na ludzkich komórkach tłuszczowych wyizolowanych od osób z otyłością, odkryli, że komórki te zaczęły uruchamiać te same procesy związane z wytwarzaniem ciepła. To sugeruje, że blokowanie receptora Y1 może zwiększyć metabolizm tłuszczów i zmniejszyć przyrost masy ciała także u ludzi.
Nowa terapia działa na tkankę tłuszczową, ale nie na mózg
Naukowcy z Garvan Institute of Medical Research twierdzą, że kluczowym elementem ich badania było wykazanie, że eksperymentalna terapia BIBO 3304 nie przekroczyła bariery krew-mózg. Jej działanie skupiło się w tkankach obwodowych.
– Nasze badanie jest kluczowym dowodem na to, że blokowanie receptorów Y1 w tkankach obwodowych bez wpływu na ośrodkowy układ nerwowy skutecznie zapobiega otyłości poprzez zwiększenie wydatku energetycznego. Odkrywa nowe podejście terapeutyczne, które jest potencjalnie bezpieczniejsze niż obecnie stosowane leki ukierunkowane na apetyt – mówi profesor Herbert Herzog, szef wydziału nauk ds. zaburzenia odżywiania w Garvan.
Co ciekawe, terapia z użyciem BIBO 3304 może mieć też inne potencjalne zastosowania. – Nasz zespół i inne grupy badawcze ujawniły dalsze korzyści z blokowania receptorów NPY-Y1, w tym stymulację wzrostu komórek kostnych oraz poprawę funkcji układu krążenia i zmniejszenie insulinooporności – mówi Herzog.
W badaniu wykorzystano modele eksperymentalne i biopsje tkanki tłuszczowej od osób otyłych. Potwierdzenie skuteczności terapii będzie wymagało dalszych badań, w tym prób klinicznych na ludziach.
Źródło: National Journal of Obesity