Odnalezione przez archeologów komory grobowe są usytuowane na różnych poziomach skalnej ściany, znajdującej się na terenie nekropolii Al-Hamidiyah w pobliżu egipskiego miasta Sauhadż. Nekropolia znajduje się w południowym Egipcie, na zachodnim brzegu Nilu – informuje Mustafa Waziri, sekretarz generalny Najwyższej Rady Starożytności, egipskiej instytucji państwowej odpowiedzialnej za konserwację i ochronę starożytnych zabytków.
Grobowce reprezentują kilka różnych stylów i powstały w różnym czasie. Niektóre okazały się wyjątkowo interesujące dla archeologów. Na przykład jeden z grobowców, którego historia sięga ponad 4000 lat wstecz, jest połączony wykutym w skale korytarzem z większą salą i kolejnym przejściem prowadzącym do południowo-wschodniej części nekropolii.
Inny grobowiec z kolei posiadał fałszywe drzwi, na których zauważono doskonale zachowane hieroglify i sceny przedstawiające żałobników składających ofiary w imieniu zmarłego. Niektóre groby miały więcej niż jedną komorę, do części prowadziły rampy i korytarze, a część z nich nosiła ślady częstego użytkowania w przeszłości.
Wnętrze jednego z grobowców / (fot. Muzeum Turystyki i Starożytności Egiptu)
W grobowcach znaleziono nie tylko ludzkie kości
Wewnątrz komór grobowych znaleziono kości ludzi i zwierząt, a także mnóstwo fragmentów ceramiki kompletne naczynia. – Niektóre z nich były używane w życiu codziennym, podczas gdy inne, znane jako miniatury wotywne, zostały wykonane do celów pogrzebowych – wyjaśnia Mohamed Abdel-Badiaa, szef Centralnego Departamentu Starożytności w Górnym Egipcie.
Odkryto m.in. małe alabastrowe naczynia, pozostałości okrągłego metalowego lustra i małych kulistych naczyń mających symbolizować zmarłego. Zespół natrafił także na fragmenty amfor datowanych na okres późnego Egiptu (ok. 664 do 332 p.n.e.) oraz fragmenty wapiennych płyt nagrobnych datowanych na okres VI dynastii (ok. 2345 do 2181 p.n.e.).
Znaleziska dokonane na tym stanowisku archeologicznym mogą sprawić, że naukowcom łatwiej będzie pozyskać granty i dofinansowania na prowadzenie badań w dotychczas pomijanych i zapomnianych rejonach. – Egipt ma wiele znanych zabytków, ale trzeba rzucić światło na inne, nieznane obszary. Wykopaliska nie powinny ograniczać się do słynnych terenów archeologicznych, takich jak Sakkara czy Luksor – podkreśla szef departamentu starożytności.
Fragment płyty nagrobnej / (fot. Muzeum Turystyki i Starożytności Egiptu)
Kto został pochowany w grobowcach Al-Hamidiyah?
Uważa się, że nekropolia Al-Hamidiyah była miejscem spoczynku przywódców i urzędników miasta Achmim – jednego z najważniejszych centrów administracyjnych starożytnego Egiptu. Achmim był ośrodkiem kultu Min, boga płodności i seksualności. Starożytne miasto było stolicą 9 nomu górnoegipskiego (czyli prowincji ówczesnego Egiptu) i miało kluczowe znaczenie dla starożytnych ze względu na położenie między Asuanem a Memfis.
– Biorąc pod uwagę niewielkie rozmiary grobowców w porównaniu z grobowcami zarezerwowanymi dla członków rodziny królewskiej, groby te mogły być przeznaczone dla zwykłych ludzi. Odkrycie dostarcza wielu szczegółów na temat codziennego życia w tamtym czasie – ocenia historyk Bassam al-Shamaa.
Mohamed Abdel-Badiaa i jego koledzy spodziewają się znaleźć więcej wykutych w skale grobowców, w miarę kontynuowania wykopalisk. Zgodnie z oświadczeniem ministerstwa starożytności, do tej pory udokumentowano już ponad 300 grobowców, położonych na obszarze między dwoma starożytnymi miastami – Asuanem i Abydos.
Nekropolia najpewniej została zamknięta ponad 2000 lat temu, a ostatnie pochówki prawdopodobnie miały tu miejsce mniej więcej w czasie śmierci Kleopatry – ok. 30 roku p.n.e., czli pod koniec dynastii Ptolemeuszy.
Źródło: Smithsonian Magazine