Konsument XXI wieku, który rozsądnie planuje budżet domowy i pragnie wdrożyć techniki oszczędzania, swoje działania powinien rozpocząć od przeanalizowania listy stałych wpływów i wydatków. Budżet rodzinny funkcjonuje w ścisłej korelacji z realnymi dochodami oraz potrzebami domowników. Najistotniejsze staje się określenie, czy suma planowanych wpływów nie jest niższa od sumy kosztów w wyznaczonym okresie obliczeniowym. Idealną sytuacją jest, gdy istnieje przewaga dochodów nad wydatkami. Aby rzetelnie wykonać obliczenia, konieczne bywa co najmniej kilkumiesięczne przygotowanie, gdyż koszty utrzymania domu, wyposażenia, podstawowych produktów żywnościowych itp. mogą być różne w zależności od pory roku, okresów rozliczeniowych i wydarzeń rodzinnych.
Selekcja i klasyfikacja wydatków
Wszystkie opłaty, które ponosi typowa polska rodzina, można podzielić według wielu kryteriów, jednak podstawowe opiera się na zdefiniowaniu wydatków niezbędnych, dodatkowych, specjalnych i nieoczekiwanych. Do pierwszych z nich zaliczamy przede wszystkim jedzenie, kosmetyki pierwszej potrzeby, koszty utrzymania mieszkania/domu, w tym również kredyty lub też regularnie przyjmowane leki. Do dodatkowych wydatków domowych zaliczamy natomiast wszystkie te, które pozwalają na zaspakajanie potrzeb osobistych domowników, między innymi będą to wydatki poniesione z tytułu zakupu ubrań, książek, płyt, koszty spotkań towarzyskich (bilety do kina, teatru, restauracji) itp. Wydatkami specjalnymi z kolei będą wyjazdy wypoczynkowe, organizacja uroczystości rodzinnych oraz świątecznych. Zawsze też warto pozostawić pewien margines w budżecie, który stanowi zabezpieczenie na wypadek wydatków nieoczekiwanych takich jak nagłe choroby, naprawy lub wymiany urządzeń domowych. Inteligentne podejście do oszczędzania pozwoliło prawie połowie polskich gospodarstw domowych (45%) o średnich warunkach materialnych odłożyć jakąś sumę na czarną godzinę. Niestety oszczędności te z roku na rok są coraz mniejsze. Tendencja spadkowa dotyczy 25% oszczędzających, dlatego należy poszukiwać coraz to lepszych strategii poprawy finansowej sytuacji rodziny w Polsce (źródło: CBOS).
Poszukiwanie oszczędności w budżecie domowym
Wyszczególnienie kategorii wydatków oraz stworzenie arkusza kalkulacyjnego dla budżetu w przejrzysty sposób zobrazuje nam obszary, w których można poszukiwać oszczędności. Dodatkowo dostarczy nam pełną wiedzę o strukturze naszych domowych finansów.
Przeprowadzając analizę rodzinnego budżetu, łatwo zauważyć, iż nie ma możliwości zredukowania ponoszonych wydatków w dwóch kategoriach – kosztach nieoczekiwanych, gdyż są one okazjonalne i zależne od zdarzeń incydentalnych, oraz kosztach niezbędnych, których redukcja może prowadzić do pogorszenia poziomu życia. W krajach wysokorozwiniętych konsumenci szukają różnych metod oszczędzania, które pozwolą na redukcję wydatków ponoszonych na życie bez konieczności rezygnacji z pewnego rodzaju usług oraz produktów. Jednym z często popełnianych błędów jest zmniejszenie kosztów dodatkowych poprzez zmniejszenie swych wymagań wobec jakości nabywanych dóbr. Dzięki dostępności do globalnej sieci internetowej Polacy mają możliwość wyszukiwania najkorzystniejszych ofert handlowych niezależnie od lokalizacji centrali handlowej oraz zawierania transakcji handlowych za pośrednictwem sieci (e-commerce). Najpopularniejsze kategorie, w których realizowane są zakupy za pośrednictwem internetu, to: moda (19,98%), urządzenia RTV i AGD (5,98%), w dalszej kolejności również książki i gry (2,36%), zdrowie oraz uroda (1,96%).
Oszczędzanie bez wyrzeczeń
Naprzeciw wymaganiom i potrzebom konsumentów wychodzą portale, które w łatwy sposób pomagają wykonać okazjonalne, oszczędne zakupy. Wiele firm, wzorując się na europejskich portalach internetowych, przyłącza się do rozwoju polityki e-commerce, czyli procedury wykorzystania urządzeń elektronicznych w celu realizacji transakcji handlowej. Jednym z nowatorskich przykładów zwiększania oszczędności w budżecie domowym może być korzystanie z portali typu PromoSzop regularnie prezentujących na swych stronach promocje najpopularniejszych w Polsce marek, pozwalających uzyskać dostęp do kodów rabatowych oraz informacji o aktualnych wyprzedażach w sklepach online. Według raportu Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS) niemal połowa Polaków przynajmniej raz zrobiła zakupy za pośrednictwem internetu, natomiast już co czwarty mieszkaniec Polski deklarował, że zrobił zakupy online w ciągu ostatniego miesiąca. Dla konsumentów dostępne w sieci informacje promocyjno-marketingowe, łatwość ich realizacji oraz różnorodność ofert są szansą na rzeczywiste i bardzo racjonalne obniżenie dodatkowych i specjalnych wydatków domowych.