Podczas gdy dominująca do tej pory teoria łączy długość szyi żyraf z konkurencyjnością samców, naukowcy z Penn State zauważyli, że samice w rzeczywistości mają proporcjonalnie dłuższą tę część ciała. Sugeruje to, że wysokie zapotrzebowanie na składniki odżywcze samic mogło być kluczowym czynnikiem w ewolucji długiej szyi.
Czytaj też: Taka żyrafa to prawdziwa rzadkość. Drugiej podobnej na świecie nie spotkacie
Badanie, w którym zbadano proporcje ciała zarówno żyraf dzikich, jak i zwierząt żyjących w niewoli, zostało opisane w czasopiśmie Mammalian Biology. Wyniki wskazują, że długość szyi może być konsekwencją żerowania samic głęboko w drzewach w poszukiwaniu trudno dostępnych, ale najbardziej pożywnych liści.
Dlaczego żyrafy mają długie szyje? Darwin miał rację, ale nie do końca
Żyrafy to bardzo towarzyskie ssaki, które osiągają do 5,8 m wysokości, z czego ich szyja może mieć nawet 1,8 m długości. Jest to tym bardziej niesamowite, że żyrafy mają także 7 kręgów szyjnych – tyle samo, co ludzie i większość ssaków.
Czytaj też: To dopiero pierwsza taka żyrafa zauważona na wolności. Niesamowity widok
W swoich klasycznych teoriach ewolucji zarówno Jean Baptiste de Lamarck, jak i Karol Darwin zasugerowali, że długie szyje żyraf ewoluowały, aby pomóc im sięgać liści wysoko na drzewie, unikając konkurencji z innymi roślinożercami. Z czasem pojawiła się nowsza hipoteza (tzw. szyje dla seksu), która sugerowała, że ewolucja długich szyj była napędzana przez konkurencję między samcami, aby od jak najlepszej strony pokazać się samicy. Oznacza to, że samce z dłuższymi szyjami odnosiły większy sukces w walkach godowych, co przekładało się na sukces reprodukcyjny.
Prof. Doug Cavener z Penn State mówi:
Hipoteza szyi dla seksu przewidywała, że samce będą miały dłuższe szyje niż samice. I technicznie rzecz biorąc, mają dłuższe szyje, ale wszystko u samców jest dłuższe – są o 30-40 proc. większe od samic.
Wykorzystując tysiące publicznie dostępnych zdjęć z repozytoriów (m.in. Flickr i SmugMug) badacze śledzili, jak różne żyrafy masajskie (Giraffa tippelskirchi), żyjące dziko i trzymane w ogrodach zoologicznych w całej Ameryce Północnej, rosły z czasem.
Chociaż samce zazwyczaj rosną szybciej w pierwszym roku życia, proporcje ciała nie różnią się znacząco, dopóki nie zaczną osiągać dojrzałości płciowej ok. 3. roku życia. Ponieważ proporcje ciała zmieniają się wcześnie w życiu, zespół ograniczył swoje badanie dzikich zwierząt – których wiek jest w dużej mierze nieznany – do w pełni dorosłych osobników. Uczeni odkryli, że dorosłe samice kończą z proporcjonalnie dłuższymi szyjami niż dorosłe samce, podczas gdy dorosłe samce mają proporcjonalnie szersze szyje niż dorosłe samice.
Prof. Doug Cavener wyjaśnia:
Zamiast wyciągać się, by jeść liście z najwyższych gałęzi, często można zobaczyć żyrafy – zwłaszcza samice – sięgające głęboko w drzewa. Żyrafy są wybredne w jedzeniu i delektują się liśćmi tylko kilku gatunków drzew, a dłuższe szyje pozwalają im sięgać głębiej w drzewa, by zdobyć liście, których nikt inny nie może. Gdy samice osiągają wiek czterech lub pięciu lat, prawie zawsze są w ciąży i karmią piersią, więc uważamy, że zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze samic napędzało ewolucję długich szyi żyraf.
Naukowcy zauważyli, że dobór płciowy – albo konkurencja między samcami, albo preferencje samic do większych partnerów – prawdopodobnie odpowiadał za ogólną różnicę wielkości między samcami a samicami, tak jak ma to miejsce w przypadku wielu innych dużych ssaków kopytnych, które są poligyniczne (gdy jeden samiec kopuluje z wieloma samicami).
Populacje żyraf masajskich gwałtownie zmniejszyły się w ciągu ostatnich 40 lat, częściowo z powodu utraty siedlisk i kłusownictwa. Dlatego tak ważne jest, abyśmy zrozumieli kluczowe aspekty ich ekologii i genetyki, aby opracować najskuteczniejsze strategie ochrony w celu uratowania tych majestatycznych i przyjaznych zwierząt.