Zatoka Świętej Eufemii to zatoka na zachodnim wybrzeżu Kalabrii w południowych Włoszech, będąca częścią Morza Tyrreńskiego. Rdzenie pobrane z dna morskiego tego regionu, a także znajomość wielkości basenu, z którego je pozyskano, może pomóc wyjaśnić nagły upadek Cesarstwa Rzymskiego.
Czytaj też: Odkrycie zmienia historię Włoch. 24 posągi skryte w mule ujawniły tajemnice Imperium Rzymskiego
Badając ziarna pyłku i zarodniki zachowane w tych rdzeniach, naukowcy z Uniwersytetu w Neapolu byli w stanie nakreślić kolonizację Włoch przez Greków i Rzymian w ciągu ostatnich 5000 lat. Było to możliwe dzięki wyekstrahowaniu pyłków z osadu i przeanalizowaniu ich pod mikroskopem, co zaowocował identyfikacji 72 gatunków. Ale jak to łączy się z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego?
Cesarstwo Rzymskie upadło przez zmiany klimatu
Wyniki opisane w czasopiśmie Holocene wskazują na trzy odrębne fazy wegetacji roślin w regionie: gęste zalesienie między 5055 a 2700 r. p.n.e., zanik lasów między 2700 a 2000 r. p.n.e. i wylesianie z intensywnym rolnictwem od 790 r. p.n.e. Opisane wzorce roślinności są ściśle powiązane ze społecznościami żyjącymi w tym czasie na tym obszarze.
Kiedy populacje osiedlały się w regionie basenu Morza Śródziemnego, wszędzie była bujna roślinność i lasy. Z czasem jednak zaczęła dostrzegać skutki zmian klimatycznych, które określają trzy długie okresy trwające setki lat, w których roślinność sucholubna rozprzestrzeniła się w tym miejscu.
Druga faza odpowiadała wzrostowi populacji greckiej (VII-V w. p.n.e.) i rzymskiej (III-VII w. p.n.e.) na tym obszarze, z dowodami na zmniejszenie pokrywy leśnej, która została zastąpiona przez intensyfikację rolnictwa opartą na zachowaniu roślin z podrodziny Cichorioideae. Obecność mikrowęgla w osadach również wskazuje na wzrost populacji, ponieważ zachowują one pozostałości ognia wykorzystywanego w gotowaniu czy ogrzewaniu.
Czytaj też: Imperium Rzymskie przez długi czas handlowało z tym krajem, co zapewniło im wiele egzotycznych darów
Eksperci zwracają uwagę, że ostatnia faza zbiega się z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego w tym regionie, charakteryzującym się nagłym spadkiem gospodarowania ziemią, wskazującym na urbanizację.
Palinologia jest uważana za jedno z najskuteczniejszych podejść do rekonstrukcji przeszłego środowiska. Wynika to z faktu, że twarde zewnętrzne skorupy pyłków zwane egzynami są unikalne dla każdego gatunku i mogą przetrwać tysiące lat. Z tego powodu naukowcy mogą zidentyfikować jak najwięcej roślin, które istniały w przeszłości. Klimat we Włoszech był w ciągu ostatnich 5000 lat przerywany przez serię chłodniejszych i suchszych okresów, a zatem jasne jest, że urbanizacja i zmiany klimatyczne wpłynęły na zbiorowiska roślinne w tym czasie.