Dlaczego pieniądze są dla ludzi tak ważne?

Chcemy mieć pieniądze i dążymy głównie do ich posiadania – niekoniecznie wydawania. Jak to wyjaśnić?

Na pierwszy rzut oka odpowiedź na te pytania wydaje się oczywista i banalnie prosta: pieniądze są dla ludzi ważne, bo można za nie kupić niemal wszystkie dobra i usługi potrzebne do komfortowego życia. Prostota tej odpowiedzi jest jednak złudna – w istocie zawiera w sobie dwa różne, a nawet sprzeczne wyjaśnienia.

Po pierwsze można ją odczytać jako jeszcze jedno podkreślenie ważności funkcji transakcyjnej pieniądza – ludzie cenią pieniądze, gdyż pozwalają im wygodnie dokonywać wymiany dóbr. Analogią, która ułatwia zrozumienie tej odpowiedzi, jest porównanie pieniędzy do młotka, który jest wartościowy dla ludzi z tego powodu, że pozwala na przykład zbudować schronienie. Idąc tropem tej analogii, badacze Stephen Lea i Paul Webley takie tłumaczenie wartości pieniądza nazywają teorią (pieniądza jako) narzędzia.

Po drugie odpowiedź, że pieniądze są dla ludzi wartościowe, bo można je wymienić na dobra, można odczytać jako wskazanie na hedonistyczną wartość pieniędzy – ludzie cenią pieniądze z tego powodu, że używając ich, można sobie dostarczyć przyjemności i uniknąć przykrości. Takie tłumaczenie wartości pieniądza Lea i Webley nazywają teorią pieniądza jako narkotyku.

Źródło: Wiesław Baryła, „Pieniądze w umyśle”, Smak Słowa 2013

Więcej:pieniądze