Początek przygody z siłownią i zmiana wagi niekoniecznie w dół? To nic dziwnego. Zazwyczaj jest to po prostu przyrost masy mięśniowej. Kłopot zaczyna się, gdy po ćwiczeniach fizycznych rośnie apetyt i… tkanka tłuszczowa.
W idealnym świecie organizm powinien sam wykrywać zmiany w ilości zużywanej energii i dostosowywać poziom apetytu tak, by utrzymać równowagę. Niestety sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, a naukowcy wciąż nie rozszyfrowali do końca mechanizmu, który reguluje nasz apetyt (sposób, w jaki zużywana energia przekłada się na poziom głodu).
Badania przeprowadzone przez zespół z University of Leeds na osobach wykonujących ćwiczenia aerobowe pokazały, że wysportowane i szczupłe osoby miały tendencję do przyjmowania stałej/odpowiedniej ilości kalorii, natomiast osoby z nadwagą były bardziej podatne na przyjmowanie pokarmów w nadmiarze.
Jak to wyjaśnić?
Dlaczego osoby z nadwagą sięgają po wysiłku po większą porcję, niż gdyby nie podejmowały aktywności? Jednym z możliwych scenariuszy jest to, że u osób które zaczynają wykonywać więcej ćwiczeń, zmieniają się procesy fizjologiczne, m.in. gospodarka hormonalna (w innych stężeniach mogą być uwalniane hormony jelitowe).
Kolejna hipoteza głosi, że odpowiedzią jest tzw. metabolizm spoczynkowy – czyli ilość kalorii, jaką spala organizm bez jakiejkolwiek dodatkowej aktywności. Tempo tego mechanizmu jest względnie stabilne, niezależnie od wahań w codziennych ćwiczeniach. Badacze przyjmują, że tempo przemiany materii jest regulowane przez skład ciała, a zwłaszcza ilość masy mięśniowej (informacje o składzie ciała przekazywane są do sieci podwzgórza w mózgu, które – jak się uważa – kontroluje apetyt).
Potwierdzają to najnowsze badania przeprowadzone m.in. przez Alexa Johnstona z University of Aberdeen. Badacze przyjrzeli się 242 osobom i temu jak wygląda spożycie kalorii w dniach, kiedy są bardziej aktywni (to może być wszystko: od chodzenia po sklepach, po wizytę u dentysty). Jak się okazało, na to ile jedli badani, miała wpływ ilość aktywności, ale też ich spoczynkowe tempo metabolizmu. W praktyce? Osoby z nadwagą jadły więcej.
Fenomen apetytu
Jedno jest pewne: przed nami jeszcze sporo do zbadania. Istnieje bowiem wiele zmiennych, które nie były brane pod uwagę w dotychczasowych badaniach. Większość prac skupia się na białych mężczyznach w wieku 20-30 lat, tymczasem istnieją dowody na to, że kobiety są bardziej skłonne do kompensowania wysiłku fizycznego poprzez jedzenie. Równie ważne mogą być cechy osobowościowe – np. osoby niespokojne, częściej używają jedzenia jako nagrody. Znaczenie może mieć też moment w ciągu dnia, kiedy podejmowane są aktywności.
– Wątpię, czy dożyję momentu, w którym będziemy na tyle dobrze znać strukturę genetyczną danej osoby, by powiedzieć dokładnie, co będzie na nią działać. Z naszego badania wynika, że wzrost apetytu może być związany ze zwiększeniem aktywności i że samo zwiększenie aktywności nie doprowadzi do spontanicznej utraty wagi. – podsumowuje Johnstone. Na razie ta świadomość musi nam wystarczyć.
Źródło: sciencealert.com