W pracach badawczych brali udział uczeni z Uniwersytet Friedricha Schillera w Jenie, Uniwersytetu w Rennes we Francji, Uniwersytetu Gdańskiego, a także wspomnianego Helmholtz-Zentrum Hereon. Identyfikacja nowego gatunku (a także rodzaju) była możliwa dzięki połączeniu danych fenotypowych ze skanów i ustaleń z analiz genomu żywych mrówek. Szczegóły opisano w czasopiśmie Insects.
Nowy gatunek mrówki
Badany okaz zamknięty w bursztynie początkowo brano za przedstawiciela znanego już podgatunku. Decydujący wkład wniosły techniki, którymi dysponował instytut Hereon oraz możliwości akceleratora DESY.
Czytaj też: Odkryto nowy gatunek – żabę czekoladową. Wygląda pięknie, ale może być trująca
Dr Brendon Boudinot z Uniwersytetu w Jenie mówi:
Złożony segment talii i duże, ale rudymentarne żuchwy – narządy gębowe – są nam bardziej znane z Ponerinae, grupy drapieżnych mrówek. Z tego powodu przyporządkowaliśmy nowy gatunek i rodzaj do tej podrodziny, mimo że ma on wyjątkowy wygląd, ponieważ długa talia i inaczej nie zwężony odwłok bardziej przypominają Aneuretinae.
Wkład DESY i instytutu Hereon został odzwierciedlony w nazwie gatunku i całego rodzaju Desyopone hereon gen. et sp. nov.
Datowanie znaleziska było dla naukowców pewnym wyzwaniem, gdyż sam bursztyn jest równie unikalny jak znajdujące się w nim organizmy.
Dr Vincent Perrichot z Uniwersytetu w Rennes dodaje:
Fragment pochodzi z jedynego znanego z Afryki złoża bursztynu, w którym w inkluzjach występują kopalne organizmy. W sumie z tego kontynentu pochodzi zaledwie kilka kopalnych owadów. Chociaż bursztyn od dawna był używany jako biżuteria przez mieszkańców regionu, jego naukowe znaczenie stało się jasne dla badaczy dopiero w ciągu ostatnich około 10 lat. Okaz pochodzi z wczesnego miocenu i ma 16-23 mln lat. Jego skomplikowane datowanie było możliwe tylko pośrednio, poprzez określenie wieku kopalnych zarodników i pyłków zamkniętych w bursztynie.
Odkrycie nowego gatunku było możliwe tylko dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych technologii. Ponieważ nie można analizować materiału genetycznego skamieniałych zwierząt, kluczowe są dane dotyczące ich morfologii. Te można uzyskać dzięki technikom obrazowania, takim jak mikrotomografia rentgenowska, w której wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie do “przeskanowania” wszystkich warstw próbki.
Czytaj też: Odkryli zupełnie nowy gatunek dinozaura. Jest dużo starszy niż T. rex, ale łączy ich jedna rzecz
Dr Jörg Hammel z Helmholtz-Zentrum Hereon wyjaśnia:
Ponieważ mrówki zamknięte w bursztynie, które mają być badane, są bardzo małe i w klasycznej tomografii komputerowej wykazują jedynie bardzo słaby kontrast, przeprowadziliśmy analizy na naszej stacji pomiarowej, która specjalizuje się w mikrotomografii. Dzięki temu otrzymaliśmy stos obrazów, które w zasadzie pokazywały badaną próbkę plasterek po plasterku.
Był to jedyny sposób na dokładne określenie szczegółów, które doprowadziły do odkrycia nowego gatunku i rodzaju.