Odpowiedzi na takie pytanie dostarczyli zoolodzy z University of Cambridge. Proste doświadczenie wykazało, że nawet te niezbyt inteligentne zwierzęta posiadają pewną samoświadomość.
Profesor Donald Broom wraz z kolegami przeprowadził niezwykłe, lecz dość proste doświadczenie, w którym wzięły udział najzwyklejsze w świecie świnki. Najpierw pozwolił on oswoić się świniom z lustrem. Zwierzęta z zainteresowaniem oglądały lustro – niektóre z nich odważyły na dotknięcie jego powierzchni ryjkiem, a jedna świnka wzięła swoje odbicie za rywala i rozbiła lustro.
Część świnek przez pięć godzin znajdowała się w pobliżu lustra, aby zapoznać się z tym przedmiotem i własnym odbiciem. Następnie każda świnia została zamknięta w oddzielnej zagrodzie, a lustro umieszczono w ten sposób, żeby odbijała się w nim miska z pokrojonymi jabłkami i cukierkami, schowanymi przed oczyma świń za specjalną przegrodą.
Siedem z ośmiu świń, które miały wcześniej kontakt z lustrem, zaczęło aktywnie szukać pożywienia i dość szybko je znalazło. Tymczasem większość osobników z grupy kontrolnej (9 z 11), która nie widziała wcześniej lustra, zaczęła szukać smakołyków, wchodząc za lustro.
Aby sprawdzić, czy świnie rozumieją, że w lustrze widoczne jest ich odbicie, Broom naniósł na ciała zwierząt specjalne plamy, niewidoczne bez lustra. Jeśli zwierzę zainteresuje się plamą, próbując dostać się do niej, oznacza to, że zwierzę rozumie, że widzi siebie. Tak właśnie w tego rodzaju doświadczeniu zachowują się słonie, delfiny i sroki. Świnie nie zareagowały jednak w żaden sposób na nowe plamki na ich ciele. Naukowcy twierdzą, że być może plamki nie były najlepszym pomysłem – świnie lubią się brudzić i są przyzwyczajone do wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, nowe nie zrobiły więc na nich żadnego wrażenia.
Badacze wywnioskowali jednak, że świnie posiadają określony poziom samoświadomości. Zwierzę porządkuje swoje obserwacje i wspomnienia, a dopiero później podejmuje w nowej sytuacji określone działania, które pomagają mu osiągnąć cel.
Podobną reakcję naukowcy zauważali również u innych gatunków zwierząt. Nierozstrzygniętym pozostaje więc pytanie, dlaczego wiele z nich posiada zdolność orientacji w przestrzeni za pomocą lustra, lecz nie jest w stanie rozpoznać w nim siebie.