Łatwo jest obwiniać epidemię otyłości wśród dzieci za rosnącą liczbę diagnozowanych przypadków cukrzycy typu 2. Nie zawsze jest to jednak takie proste. Nie każda cukrzyca oznacza otyłości i vice versa. To może być cenna wskazówka na przyszłość nie tylko dla samych pacjentów, ale i lekarzy – jak właściwie postępować z chorobą.
Czytaj też: Cukrzyca typu 2 – chorują coraz częściej osoby młode
Prof. Constantine Samaan z Uniwersytetu McMastera w Ontario mówi:
Odkrycie było nieco zaskakujące. Wyniki podkreśliły dla nas, że istnieje znaczna różnorodność w ryzyku cukrzycy typu 2 u dzieci. Wyraźnie nie rozumiemy wszystkich czynników, które napędzają jej występowanie.
Cukrzyca i otyłość nie zawsze idą ze sobą w parze
Od wielu lat cukrzyca typu 2 jest łączona z otyłością, która powoduje insulinooporność. Ta zaś prowadzi do zaburzeń metabolizmu: nasila wątrobową produkcję glukozy, zwiększa syntezę białek, tłuszczów i obniża poziom “dobrego” cholesterolu HDL. Prawie 80 proc. osób z cukrzycą typu 2 jest otyła, ale sytuacja nieco inaczej wygląda wśród dzieci.
Badania przesiewowe pod kątem masy ciała nie potwierdziły jednoznacznego związku między otyłością a cukrzycą typu 2.
Prof. Constantine Samaan dodaje:
Rozważaliśmy kilka możliwych wyjaśnień i testowaliśmy je w badaniu. Myśleliśmy, że może dzieci straciły na wadze z powodu późnego rozpoznania cukrzycy lub że mogą mieć inne formy cukrzycy, takie jak formy genetyczne. Te dwie możliwości nie sprawdziły się w analizie, więc nie wiemy jeszcze, dlaczego u niektórych dzieci rozwija się cukrzyca typu 2, gdy nie mają nadwagi.
Postawiono hipotezę, że nie tylko otyłość powoduje insulinooporność. Prawdopodobnie są dzieci, które nie produkują wystarczających ilości insuliny lub są oporne na ten hormon, a przy tym mają właściwą masę ciała (BMI w normie).
Naukowcy z Ontario dokonali przeglądu 53 badań, które obejmowały prawie 9000 uczestników, stwierdzając, że 75 proc. dzieci z cukrzycą typu 2 cierpi na otyłość. Ale pozostałe 25 proc. nie.
Czytaj też: Ibuprofen, naproksen i ketoprofen. Osoby z cukrzycą powinny wiedzieć o nich coś jeszcze
Prof. Constantine Samaan wyjaśnia:
Nasza grupa wykonała ogrom pracy u dzieci z cukrzycą typu 2, która wykazała, że dzieci te rzeczywiście mają nadmiar tkanki tłuszczowej, co oczywiście przekłada się na otyłość. Jednak to funkcje biologiczne tkanki tłuszczowej, a nie tylko jej ilość, mogą głęboko wpływać na zdrowie metaboliczne i różnić się między dziećmi z normalną masą ciała i tymi z wysoką masą ciała. Naszym celem jest zbadanie wpływu ilości i rozmieszczenia tkanki tłuszczowej na ryzyko i wyniki cukrzycy typu 2.
U otyłych dzieci mogą także rozwijać się inne problemy zdrowotne, m.in. niealkoholowe stłuszczenie wątroby, zaburzenia równowagi lipidowej, zespół policystycznych jajników czy dysfunkcje nerek. Szczegółowe badania opublikowano w czasopiśmie JAMA Network Open.
Dr Bahareh Schweiger z Cedars-Sinai Medical Center wyjaśnia:
Myślę, że badanie potwierdza, że otyłość jest głównym czynnikiem ryzyka dla rozpoznania cukrzycy typu 2 u dzieci, ale jako lekarze musimy pamiętać, że istnieją inne czynniki ryzyka oprócz otyłości. Jednym z nich jest tempo przyrostu masy ciała, które nigdy wcześniej nie było badane. Globalny wzrost obwodu talii i siedzący tryb życia również mogły się do tego przyczynić.