24 stycznia
Badacze z Chińskiej Akademii Nauk ogłosili, że jako pierwsi sklonowali ssaki naczelne – makaki jawajskie. Na świat przyszły dwie zdrowe małpki, którym nadano imiona Zhong Zhong i Hua Hua. Możliwe, że sklonowane makaki zostaną wykorzystane w badaniach nad schorzeniami takimi jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.
Fot. Xinhua / eyevine/EAST NEWS
28 czerwca
Prywatna brytyjska firma Tokamak Energy ogłosiła postęp w badaniach nad fuzją termojądrową. Reaktor zbudowany przez jej inżynierów potrafi już wyprodukować plazmę o temperaturze 15 mln st. C. Do 2025 r. firma ma uruchomić instalację zdolną do produkcji energii elektrycznej, a pięć lat później – pierwszą komercyjną elektrownię. Energia termojądrowa dałaby naszej cywilizacji możliwość uniezależnienia się od paliw kopalnych – jest tania, bezpieczna i mało uciążliwa dla środowiska.
12 lipca
Uczeni donieśli, że detektor IceCube wykrył neutrino o wysokiej energii, pochodzące z odległej o 3,7 mld lat świetlnych czarnej dziury, otoczonej gęstym skupiskiem gwiazd (taki obiekt to blazar). Astronomowie uważają, że w przyszłości dzięki takim neutrinom będą mogli dokładniej badać odległe zakątki kosmosu i zachodzące w nich gwałtowne zjawiska, takie jak zderzenia czarnych dziur czy eksplozje gwiazd supernowych.
1 sierpnia
Badacze z wydziału medycznego Uniwersytetu Teksańskiego wyhodowali w warunkach laboratoryjnych działające płuca. Najpierw pobrali te narządy od świń i usunęli z nich wszystkie komórki, tak by powstało białkowe rusztowanie. Następnie umieścili je z komórkami macierzystymi i substancjami odżywczymi w bioreaktorze. Wyhodowane płuca przeszczepili świniom. Narządy przyjęły się, choć były mało wydajne. Naukowcy pracują nad poprawieniem metody, zanim zostanie ona zastosowana u ludzi.
10 sierpnia
Do użytku w USA (a 20 dni później także w Europie) został dopuszczony patisiran – pierwszy na świecie lek wykorzystujący mechanizm tzw. interferencji RNA, czyli RNAi. Pozwala on na blokowanie wytwarzania białek, które wywołują niektóre choroby. Patisiran przeznaczony jest do leczenia schorzenia zwanego amyloidozą hATTR. To poważna choroba dziedziczna, prowadząca do gromadzenia się nieprawidłowego białka w wielu narządach. Mechanizm RNAi został odkryty 20 lat temu – naukowcy spodziewają się, że wkrótce do aptek trafi więcej leków, które go wykorzystują.
Fot. Getty Images
12 sierpnia
Rozpoczęła się misja amerykańskiej sondy Parker Solar Probe. Będzie ona badać Słońce z niewielkiej – w kosmicznej skali – odległości 6,2 mln kilometrów. Przez siedem lat sonda ma ponad 20 razy „dotknąć” korony słonecznej i za pomocą baterii czujników zbadać zachodzące tam zjawiska. Dzięki tym badaniom zrozumiemy lepiej zachodzące na Słońcu zjawiska, także te potencjalnie groźne dla naszej cywilizacji, jak koronalne wyrzuty masy (CME).
Fot. Cover Images/East News
1-3 października
Tegoroczne Nagrody Nobla położyły akcent na praktyczne zastosowania odkryć naukowych. W dziedzinie medycyny nagrodzono twórców podstaw immunoterapii onkologicznej – metody, która do walki z rakiem zaprzęga układ odpornościowy pacjenta. Fizyczny Nobel przypadł w udziale wynalazcom narzędzi wykorzystujących światło: tzw. szczypiec optycznych, stosowanych m.in. w badaniach grup krwi, komórek nowotworowych i DNA oraz metody CPA (chirped pulse amplification), wykorzystywanej m.in. podczas operacji laserowej korekcji wzroku. Nagrodę chemiczną przyznano naukowcom, którzy wykorzystali ewolucjonizm do tworzenia nowych leków i biopaliw.
Fot. Yomiuri Shimbun/Associated Press/East News
27 sierpnia
Naukowcy opublikowali kolejne wyniki badań nad powtarzalnością eksperymentów psychologicznych (pierwsza ważna praca na ten temat ukazała się 27 sierpnia). Analizy wykazały, że w co drugim przypadku nie udaje się zreplikować takiego doświadczenia, czyli uzyskać podobnych wyników. Oznacza to, że duża część nagłośnionych przez media odkryć psychologicznych prawdopodobnie nie jest prawdziwa.
25 listopada
Chiński uczony He Jiankui ogłosił, że poddał modyfikacjom genetycznym zarodki uzyskane metodą in vitro, z których rozwinęły się co najmniej dwie dziewczynki. Celem modyfikacji miało być zapewnienie dzieciom częściowej odporności na infekcję HIV. Oświadczenie He wywołało falę krytyki (inni naukowcy kwestionują zasadność i skuteczność wykonanego przez niego zabiegu) oraz globalną dyskusję na temat ingerowania w DNA człowieka.
Fot. ICHPL Imaginechina/Associated Press/East News