Badacze z Laboratorium Poznania Politycznego Instytutu Psychologii PAN opublikowali raport segmentacyjny, o tym, czy i jak identyfikujemy się z Polską. Publikacja liczy ponad 160 stron i w sposób szczegółowy przedstawia różne typy postaw patriotycznych. Przyjrzyjmy się ogólnym rezultatom, jakie przyniosły badania ekspertów.
Czytaj też: Znajdziesz je pod każdym domem na przedmieściach. Tujoza zabija polską roślinność
W pierwszej kolejności przeprowadzano badania ilościowe na liczbie 1504 Polek i Polaków. Na tej podstawie wyodrębniono pięć podstawowych segmentów, które nazwano w określony sposób. Jest to zasadnicze pięć typów patriotyzmu, z jakimi możemy się spotkać w naszym kraju: Spełnieni Demokraci, Otwarci Tradycjonaliści, Zaangażowani Konserwatyści, Zawstydzeni Polską i Wycofani Pesymiści.
Co oznaczają typy patriotyzmu w Polsce?
Jak zauważamy, trzy segmenty prezentują postawy osób chętniej angażujących na rzecz Polski, a pozostałe dwa pokazują osoby zniechęcone do postaw obywatelskich. Po wyróżnieniu zasadniczych typów naukowcy przeprowadzili 40 indywidualnych wywiadów pogłębionych z przedstawicielami każdej z grup. Wszystko celem uporządkowania informacji i sformowania szczegółowych opisów segmentów.
Najbardziej zapewne interesujące może być, jak liczna jest dana z grup. Poniższy wykres prezentuje wyniki w procentach. Paradoksalnie najliczniejsi są Wycofani Pesymiści. Poznajmy zatem z bliższą każdą z grup.
Spełnieni Demokraci to osoby, które prezentują pozytywne postawy względem własnego narodu, ale daleko im do wyobrażeń wielkościowych. Jest to grupa osób najbardziej pozbawiona kompleksów, pozytywnie nastawiona do innych grup oraz do siebie samych. Jak piszą autorzy raportu: bycie Polakiem dla nich „OK”. Spełnieni Demokraci mają często liberalne poglądy polityczne, są euroentuzjastami, rzadko oglądają TVP, bardziej wolą TVN. Ponadto osoby z tej grupy są po Zawstydzonych Polską najmniej wierzącą grupą.
Czytaj też: „Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje”? Polacy ujawnili, kto naprawdę czerpie korzyści z porannej pobudki
Otwarci Tradycjonaliści to grupa, dla której Polskość jest nieco ważniejszą wartością. Tradycje są dla nich najważniejsze, ale nie stawiają swojej grupy ponad inne i nie mają tendencji do deprecjonowania innych. Są to osoby zadowolone z życia, lubiące Polaków, raczej eurosceptyczni, a w telewizji zarówno lubią oglądać TVN jak i TVP. Otwarci Tradycjonaliści w większości są wierzącymi osobami, ale otwarcie podchodzącymi do pozostałych grup społecznych.
Zaangażowani Konserwatyści okazali się grupą najbardziej wyróżniającą się na wielu polach badawczych. Są to osoby, które najsilniej czują się Polakami i stawiają to (oraz siebie samych) ponad wszystko inne. Posiadają najwyższy współczynnik narcyzmu kolektywnego – wyolbrzymiają znaczenie własnej grupy. Zaangażowani Konserwatyści są osobami najbardziej wierzącymi, jednocześnie cechując się wysokim wskaźnikiem seksizmu, dehumanizacji grup obcych oraz najwyższych indywidualnym nacyzmem. W tej grupie znajdują się również najwięksi eurosceptycy i osoby o poglądach prawicowych.
Czytaj też: Religia nie idzie w parze z demokracją. Laicyzacja społeczeństw nie ma tu nic do rzeczy
Zawstydzeni Polską to grupa osób najbardziej zniechęconych do patriotyzmu, dla których Polska już niewiele znaczy. Mamy tutaj do czynienia z osobami, które są najmniej zadowolone ze swojego życia i czują się samotne. Zawstydzeni dają silne poparcie Unii Europejskiej, nie są osobami wierzącymi, dominują w dużych i wielkich miastach oraz prezentują najwyższy poziom ojkofobii, czyli niechęci wobec własnej grupy. Osoby te nie oglądają w ogóle TVP i mają poglądy raczej lewicowe.
Wycofani Pesymiści, których jest najwięcej w Polsce, to osoby, dla których patriotyzm nie jest nadrzędną wartością w życiu, ale za to prezentują o wiele silniejsze postawy do lokalnego patriotyzmu. Jest to grupa, której przedstawiciele są raczej wierzący oraz nie mają ugruntowanej postawy wobec Unii Europejskiej czy konkretnych poglądów politycznych. Pesymiści nie lubią zarówno własnej grupy (narodu), jak i obcych. Mają najwyższy poziom orientacji na dominację społeczną i dehumanizacji grup mniejszościowych (Żydów oraz LGBTQ+). Czują również, że inne narody dehumanizują Polaków. Są również seksistami i ojkofobami. Wycofani dominują przede wszystkim na wsi.
Czytaj też: Bogaty znaczy mądry? Naukowcy udowadniają, że to nie tak, jak myślisz
Badacze wykonali ogrom pracy, ale to jeszcze nie koniec. Opracowany raport, jak wspominają, stanowi preludium do filmu dokumentalnego o współczesnej polskości, który zwieńczy cały projekt badawczy. Niemniej już dzisiaj możemy zapoznać się ze szczegółami publikacji i zobaczyć, z którym z segmentów najsilniejszą czujemy więź.