Ciśnienie w oponach – czym grozi jazda z niewłaściwie napompowanymi oponami?
Ciśnienie w oponach, o ile jest prawidłowe, przyczynia się do zachowania optymalnych właściwości trakcyjnych samochodu i właściwej drogi hamowania. To jeszcze nie wszystko. Jeżeli opony są napompowane w optymalnym stopniu, ich bieżnik zużywa się wolniej, podobnie jak elementy układu przeniesienia napędu, a zużycie paliwa – spada. Oprócz tego, samochód z właściwym ciśnieniem w oponach łatwiej przyspiesza i zachowuje się stabilnie podczas wytracania prędkości. Dobrze napompowane opony gwarantują też ograniczenie zjawiska aquaplaningu. Dzieje się tak, ponieważ bieżnik może pracować na właściwej powierzchni styku z podłożem, a opory toczenia pozostają na optymalnym poziomie.
W przypadku zbyt niskiego ciśnienia, opona opiera się o asfalt strefami bocznymi. Efektem jest ich szybkie wytarcie i wzrost oporów toczenia. Struktura wewnętrzna ogumienia ulega uszkodzeniu, właściwości jezdne staja się wyczuwalnie gorsze, wzrasta zużycie paliwa, wydłuża się czas przyspieszenia. Kierowca może też zaobserwować zwiększoną podatność na aquaplaning.
Powyższe wynika ze zniekształcenia śladu opony w jej wewnętrznej części, przez co bieżnik nie jest w stanie odpowiednio szybko odprowadzać wodę. Należy też podkreślić, że opona ze zbyt niskim ciśnieniem może ulec przegrzaniu. W skrajnych przypadkach, efektem będzie jej “wystrzał”. Nie można nie wspomnieć, że zbyt niskie ciśnienie zwiększa kąt wychylenia kierownicy, niezbędny do pokonania zakrętu, doprowadza do spowolnienia reakcji pojazdu na ruchy kierownicą, a nawet do spadnięcia opony z felgi podczas jazdy w zakręcie.
CZYTAJ TAKŻE: Hamulce bębnowe a tarczowe. Budowa, działanie, rodzaje
Gdy ciśnienie opon jest zbyt wysokie, wzrasta podatność ogumienia na uszkodzenia mechaniczne. Do nagłej utraty powietrza, powstania wybrzuszenia lub nawet pęknięcia opony, może doprowadzić choćby zbyt szybkie najechanie na krawężnik lub wjechanie w wyrwę w nawierzchni. Mocno napompowana opona nie jest w stanie tłumić nierówności jezdni, przez co spada komfort resorowania.
Taka sytuacja doprowadza też do szybszego zużycia elementów zawieszenia pojazdu. Kolejna rzecz, to pogorszenie właściwości jezdnych. Zbyt mocno napompowana opona nie pracuje strefami bocznymi, przez co powierzchnia styku bieżnika z podłożem zostaje ograniczona do jego środkowej części. Doprowadza to do sytuacji, w której auto ochoczo gubi przyczepność, zarówno podczas przyspieszania, jak i jazdy w zakręcie. Droga hamowania ulega wydłużeniu. Tak napompowana opona, z pewnością nie osiągnie przebiegu założonego przez producenta. Szybszemu wytarciu ulegnie jej wewnętrzna część i centralne klocki bieżnika.
Jak widać, prawidłowe ciśnienie w oponach jest niezwykle istotną kwestią, która ma bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo jazdy. Tym bardziej dziwi fakt, że wielu kierowców nadal bagatelizuje ten temat. Ciśnienie w oponach należy sprawdzać nie przy sezonowej wymianie ogumienia, a minimum raz w miesiącu i przed każdą dłuższą podróżą. Dobrą praktyką jest sprawdzanie ciśnienia przy okazji każdej wizyty na stacji benzynowej.
Jak sprawdzić ciśnienie w oponach?
Ciśnienie w oponach powinno być kontrolowane regularnie, tym bardziej, że czynność ta nie wymaga żadnych fachowych umiejętności i może być wykonana przez każdego kierowcę.
W korzystnej sytuacji są właściciele aut wyprodukowanych po 2015 roku. W tym czasie, Unia Europejska wprowadziła nakaz montowania czujników ciśnienia w oponach we wszystkich samochodach, sprzedawanych na terenie Państw Członkowskich.
Różni producenci stosują różne rozwiązania w tym temacie. W niektórych autach, o nieprawidłowościach w tym zakresie informuje kontrolka, umieszczona na tablicy rozdzielczej. W innych, stosowne informacje pojawiają się też na ekranie pokładowego systemu inforozrywki.
Za monitorowanie stanu ciśnienia odpowiadają czujniki, pośrednie i bezpośrednie. W pierwszym przypadku, system wykorzystuje czujniki układu ABS, które nieustannie monitorują prędkość obrotową kół, w drugim – korzysta z mierników ilości powietrza wewnątrz koła, które drogą radiową przesyłają dane do komputera.
CZYTAJ TAKŻE: Karta pojazdu. Kto ją wydaje, od kiedy i czy jest obowiązkowa?
Taki dodatek to spore udogodnienie, jednak praktyka pokazuje, że elektroniki nie należy obdarzać bezgranicznym zaufaniem. Stosowane systemy, zwłaszcza bezpośrednie, bywają zawodne i zdarza się, że podają niewłaściwe informacje. Mając to na uwadze, należy regularnie kontrolować ciśnienie opon.
Każdy kierowca powinien mieć w samochodzie choćby prosty manometr ze stosownym certyfikatem (do kupienia w każdym sklepie motoryzacyjnym, na stacjach benzynowych i w marketach wielobranżowych). by otrzymać odczyt ciśnienia, takie urządzenie (analogowe lub cyfrowe) wystarczy podłączyć do wentyla. Jeżeli kierowca akurat nie dysponuje manometrem, wystarczy że podjedzie na stację benzynową, która udostępnia kompresor. Można też skorzystać z pomocy zakładu wulkanizacyjnego – wulkanizatorzy zwykle bezproblemowo udostępniają manometr i w wielu przypadkach – nie pobierają za to żadnych opłat.
Jakie ciśnienie w oponach jest prawidłowe?
Ciśnienie w oponach ustala producent samochodu. Informację na ten temat można znaleźć na naklejce, umieszczanej po wewnętrznej stronie klapki wlewu paliwa. Może się jednak zdarzyć, że takiej naklejki nie znajdziemy. Wówczas, należy posiłkować się informacjami zawartymi na tabliczce znamionowej pojazdu. Znajdziemy ją na słupku przy drzwiach kierowcy, obok koła zapasowego lub w schowku.
Jeżeli nie możemy namierzyć tabliczki, informację na temat właściwego ciśnienia w oponach znajdziemy w instrukcji obsługi auta. Można też udać się do warsztatu wulkanizacyjnego, gdzie wykwalifikowany personel uzupełni ciśnienie opon do właściwego poziomu.
CZYTAJ TAKŻE: Konserwacja podwozia. Kiedy ją przeprowadzić i jak zrobić to samodzielnie?
Ciśnienie w oponach zimowych i letnich – rozbieżności
Ciśnienie w oponach powinno być dobrane zgodnie z informacjami producenta, warto jednak wiedzieć, że istnieją sytuacje, w których warto zwiększyć tę wartość, a jedną z nich jest nastanie pory zimowej.
Ciśnienie w oponach zimowych powinno być wyższe w stosunku do ciśnienia w ogumieniu letnim o ok. 0,2-0,3 bara. Dlaczego? Wynika to z faktu, że przy znacznym spadku temperatury zewnętrznej, zmniejsza się ciśnienie w oponach.
Prawidłowe ciśnienie w oponach – wskaźnik ten zawsze jest taki sam?
Ciśnienie w oponach warto skorygować też w innych sytuacjach, np. gdy kierowca planuje podróż z kompletem pasażerów i z wypełnionym bagażnikiem. Informacja na ten temat (wraz z prawidłowymi wartościami) jest zawarta na tej samej tabliczce, na której podawane jest standardowe ciśnienie w oponach.
Może się zdarzyć, że producent zaleca utrzymywanie innego ciśnienia na kołach osi przedniej i tylnej. Taka sytuacja ma miejsce przede wszystkim, gdy dla zachowania optymalnych właściwości trakcyjnych, producent stosuje różny rozmiar ogumienia z przodu i z tyłu.
Ciśnieniem w oponach “żonglują” też kierowcy samochodów terenowych, gdy opuszczą utwardzone drogi. Znaczne obniżenie ciśnienia jest wskazane przede wszystkim podczas jazdy po piasku.
CZYTAJ TAKŻE: Kontrolki w samochodzie na desce rozdzielczej. Opisujemy je krok po kroku
Ile pompować opony?
Ciśnienie w oponach nie jest wartością stałą i często okazuje się, że koła wymagają dopompowania. Jest to łatwa czynność, z którą poradzi sobie każdy kierowca.
Gdy już ustalimy prawidłowe ciśnienie, oponę pompujemy tak długo, aż wskazówka manometru (w przypadku urządzeń analogowych) wskaże właściwą wartość. Jeżeli korzystamy z urządzenia sterowanego cyfrowo, sprawa jest dodatkowo ułatwiona. Przed rozpoczęciem pompowania, ustawiamy właściwą wartość ciśnienia. Następnie podłączamy końcówkę kompresora, a całą resztę wykona elektronika. O zakończeniu procesu, kierowca zostanie poinformowany sygnałem dźwiękowym.
CZYTAJ TAKŻE: Jak wybrać pierwszy samochód? Wszystko, co powinien wiedzieć kierowca