Kurzajki, jak wszystkie brodawki, należą do zmian wywołanych zakażeniem przez brodawczaka ludzkiego (HPV, z ang. Human Papilloma Virus). Dotychczas. za pomocą technik molekularnych. scharakteryzowano 77 jego odmian. Zidentyfikowano dalszych 30 genotypów, ale nie zostały one jeszcze w pełni poznane. Infekcja rozwija się w warstwie podstawnej naskórka, lecz jego replikacja przebiega głębiej, w warstwie kolczystej. Do zakażenia dochodzi w wyniku urazu skóry lub naskórka, czego klinicznym efektem są brodawki skóry oraz błon śluzowych.
Wirus, zależnie od typu, może wywołać zarówno łagodną infekcję skórną, jak i infekcję o cechach onkogennych – m.in. raka szyjki macicy. Najczęściej jednak zakażenia brodawczakiem ludzkim dotyczą skóry, głównie dłoni i stóp. Początkowo zmiany są niemal niewidoczne. Łatwo zatem przeoczyć maleńki, niebolesny pęcherzyk, który pierwotnie swym kolorem nie odróżniają się od reszty skóry. Kurzajki występują pojedynczo lub w grupie. Pojedyncza kurzajka żyje 2-3 lata, później obumiera, lecz wcześniej może się rozsiać na skórę zdrową w różnych obszarach ciała.
Wyróżnia się cztery typy brodawek:
- Brodawki zwykłe – To zmiany skórne, występujące w postaci grudek o nierównej, szorstkiej powierzchni, są koloru od różowego do brunatnego. Nie są bolesne, z wyjątkiem umiejscowionych pod płytka paznokciową, stąd traktowane są zwykle jako defekt kosmetyczny.
- Brodawki stóp – Ze względu na lokalizację bywają uciążliwe, ponadto głęboko wnikają w skórę. Są zakaźne.
- Brodawki płaskie – Występuje wyłącznie u dzieci i młodzieży. Zmiany lokalizują się głównie na twarzy, grzbietowych powierzchniach rąk i przedramionach. Grudki o średnicy 1-4 mm mają tendencją do samoistnego ustępowania w wyniku odpowiedzi immunologicznej.
- Brodawki narządów płciowych – Jedną z ich postaci są kłykciny kończyste, cechujące się wysoką zaraźliwością i właściwościami rakotwórczymi. Są jedną z najczęstszych chorób, przenoszonych drogą płciową, których profilaktyką i leczeniem zajmują się lekarze ginekolodzy.
Ochrona przed zakażeniem
Kurzajki powstają w wyniku infekcji wirusowej, dlatego podstawą profilaktyki są tu głównie higiena i unikanie bezpośredniego kontaktu z osobami zakażonymi oraz nierozdrapywanie zmian. Trzeba zachować wszelkie środku ostrożności, by nie zakazić nimi domowników: korzystać wyłącznie z własnego ręcznika, gąbki, szczotki. Jeśli kurzajki są zlokalizowane na stopach, nie wolno zakładać cudzych butów, chodzić boso po dywanie, wchodzić pod prysznic bez ochronnego obuwia
Lato to raj dla wirusów, ciepło i wilgoć tworzą idealne warunki do ich rozwoju. Baseny, natryski, szatnie, pomosty przy akwenach, hotelowe wykładziny, są częstym źródłem zakażenia. Ochroną przed infekcją jest noszenie kąpielowego obuwia.
Niszczenie kurzajek
Czy warto leczyć te powszechne i niekłopotliwe zmiany? Czy może poczekać, aż ustąpią samoistnie? Odpowiedź jest oczywista. Trzeba leczyć, jak każdą chorobę zakaźną, którą wywołuje bardzo aktywny wirus.
Leczenie najlepiej rozpocząć dostępnymi bez recepty, miejscowo stosowanymi środkami złuszczającymi (keratolitycznymi), w postaci: płynów, żeli, maści, roztworów czy plastrów. Najczęściej wykorzystywanym składnikiem preparatów, zwalczających brodawki, są kwasy: salicylowy i mlekowy. Działają zmiękczająco na zrogowaciały naskórek i ułatwiają jego złuszczanie. Kwas salicylowy jest jednym z najstarszych, znanych środków miejscowego leczenia kurzajek, preparaty z tym składnikiem wymieniane są jako leczenie pierwszego rzutu w przypadku kurzajek, zlokalizowanych na stopach. Terapia jest tania, bezpieczna i skuteczna. Nowością na rynku polskim są ochronne plastry na kurzajki z kwasem salicylowym.
Do wybory pacjenci mają wiele innych metod leczenia:
- Krioterapię – to najczęściej stosowana metoda z użyciem ciekłego azotu.
- Elektrokoagulację – usuwanie kurzajki prądem.
- Laseroterapię – niszczenie wirusa za pomocą lasera CO2.
- Leczenie chirurgiczne – łyżeczkowanie, ablacja za pomocą lasera, wycinanie przy pomocy skalpela lub narzędzi elektrochirurgicznych w znieczuleniu miejscowym.
Każda z metod ma swoje ograniczania i zalety. O jej doborze powinien decydować lekarz dermatolog.