Dziewięć na dziesięć młodych kobiet skarży się na bolesne skurcze w okolicy podbrzusza przed lub w trakcie menstruacji – wynika badań naukowców z Western Sydney University. Przyczyny bolesnego miesiączkowania do dziś nie są dokładnie znane. Wiadomo, że można je podzielić na dwa główne typy: pierwotne i wtórne – w zależności od tego, gdzie leży źródło problemu.
Bolesne miesiączkowanie: pierwotne vs. wtórne
Pierwotne bóle menstruacyjne występują u kobiet z prawidłową budową miednicy. Ból jest spowodowany – przynajmniej częściowo -zmianami hormonalnymi, głównie w związkach zwanych prostaglandynami, które wpływają na zachowanie mięśnia macicy (stwierdzono, że nadmiar prostaglandyny F2α wywołuje jej skurcze).
Wtórne bóle menstruacyjne są zazwyczaj objawem problemów w obrębie miednicy, a najczęstszą ich przyczyną jest endometrioza – choroba, w której błona śluzowa macicy (endometrium) występuje poza jamą macicy.
Jak wynika z badań australijskich naukowców spośród 90 proc. młodych kobiet w Australii, które skarżą się na bolesne miesiączkowanie, większość doświadcza objawów wskazujących na pierwotne, a nie wtórne bóle. Dokładna liczba kobiet cierpiących na endometriozę nie jest dokładnie znana, ale szacuje się , że dotyczy ok. 5-10 procent kobiet w wieku rozrodczym.
Jak je rozróżnić?
Jak rozróżnić czy mamy do czynienia z pierwotnymi bólami, czy z endometriozą? Jedną z podpowiedzi może być moment, w którym pojawił się problem. Pierwotne bóle menstruacyjne zaczynają doskwierać zazwyczaj w ciągu trzech lat od pierwszego okresu i zwykle z wiekiem stają się mniej dotkliwe. U kobiet z endometrioza ból pojawia się podczas pierwszej miesiączki lub wkrótce po niej, stosunkowo często po 18 roku życia staje się dużo bardziej dotkliwy.
Kobiety, które „mają taką naturę” (sformułowanie stosowane przez ginekologów na określenie pierwotnych bólów menstruacyjnych) skarżą się na skurcze o bardzo różnym nasileniu. Przez każdą kobietę odczuwane są inaczej: jako łagodny, przeszywający lub ostry ból. Kobiety z endometriozą stosują podobne opisy. Często towarzyszy im ból miednicy, który występuje również między krwawieniami. Uczucie pojawia się poniżej pępka, zwykle co najmniej kilka razy w tygodniu.
Oprócz tego ponad połowa kobiet z endometriozą zgłasza, że częściej oddaje mocz i regularnie odczuwa związany z tym ból. Pacjentki zgłaszają też kłopoty ze strony układu trawiennego: ból w obrębie jelit, objawy charakterystyczne dla zespołu jelita drażliwego, częstsze wypróżnianie się, a nawet biegunki.
Co charakterystyczne – kobiety, u których stwierdzono endometriozę, dziewięć razy częściej skarżą się na ból podczas stosunku (dyspareunia) niż kobiet bez endometriozy. Ból pojawia się w pochwie i zwykle związany jest z ruchami frykcyjnymi. Uczucie pieczenia potrafi utrzymywać się również po stosunku i trwać kilka godzin, a nawet dni.
Kolejne rozróżnienie to oporność bólu na leki. W przypadku pierwotnych bólów menstruacyjnych skuteczne są niesteroidowe leki przeciwzapalne (takie jak ibuprofen). Pomagają też doustne pigułki antykoncepcyjne. Ulgę przynoszą ciepłe okłady i delikatne ćwiczenia fizyczne, takie jak joga czy rozciąganie, które nie działają, gdy mamy do czynienia z endometriozą.
Czy mam endometriozę?
Jeśli ból miesiączkowy jest łagodny, nie wyłącza cię z codziennych aktywności (nie musisz urywać się z pracy/z zajęć), pojawia się tylko przed menstruacją lub na początku cyklu – ryzyko występowania endometriozy jest niewielkie. Zdarzają się jednak przypadki, gdy endometrioza przebiega bezobjawowo i diagnozowana jedynie w przypadku trudności z zajściem w ciążę.
Warto pamiętać, że podobne objawy mogą dawać też inne schorzenia, m.in. adenomioza (błona śluzowa macicy występuje w mięśniu macicy), włókniaki macicy (nierakowe narośle na ścianie macicy), vulvodynia (ból sromu, który nie ma wyraźnych przyczyn) czy zespół jelita drażliwego.Pełną diagnozę endometriozy wykonuje się za pomocą laparoskopii – badania, które polega na umieszczeniu niewielkiej kamery w jamie miednicy lub jamie brzusznej.
Jeśli jednak zauważasz u siebie którykolwiek z poniższych objawów, skonsultuj się z lekarzem:
- Oprócz bólu menstruacyjnego występują: ból miednicy między krwawieniami, ból podczas stosunku, ból podczas oddawania moczu, ból w obrębie jelit.
- Ból menstruacyjny uniemożliwia codzienne funkcjonowanie.
- Bólu nie łagodzą go tradycyjne leki przeciwbólowe ani pigułki hormonalne.
- Znaczne pogorszenie objawów następuje po ukończeniu 18 lat.
- Krwawienia są nieregularne i zróżnicowane: mniej lub bardziej obfite.
- Endometrioza występuje u matki lub siostry (badania wskazują na większe ryzyko wystąpienia endometriozy).
Źródło: www.sciencealert.com