Kim był August II Mocny?
Urodził się 12 maja 1670 roku jako syn elektora Saksonii oraz córki króla Danii. W młodości, podczas procesu kształcenia odbył liczne podróże, w tym po Niemczech, Francji czy Hiszpanii, a także brał udział w wojnie z Francją. W 1694 roku objął tron elektorski w Saksonii.
W tym czasie w Polsce po śmierci Jana III Sobieskiego 17 czerwca 1696 roku przez wiele miesięcy panowało bezkrólewie. W końcu, na sejmie elekcyjnym w dniu 27 czerwca 1697 roku został ogłoszony królem – dzięki mniejszości szlachty, przekupionej przez Rosję na polecenie cara. Wybór ten spotkał się z oporem szlachty, w tym starosty krakowskiego, jednak został przełamany między innymi dzięki przekupstwu. Po koronacji August został uznany przez sejm, w roku 1699.
Panowanie króla Augusta
W początkach panowania pertraktował z Rosją oraz Danią, zawierając sojusze przeciwko Szwecji, ze strony której widział zagrożenie militarne. Jednak faktycznie doprowadził do rozwiązania polskiej armii, źle wyposażonej, zaawansowanej wiekowo – dlatego w Polsce stacjonowała armia saska i to ona utrzymywała porządek w kraju. Dążył do wprowadzenia w swoim interesie władzy dziedzicznej, sprawowanej autorytarnie, między innymi poprzez odbicie Inflantów z rąk szwedzkich, które to chciał objąć we władanie.
Zaangażował się w działania z dala od centrum kraju, przez co jego uwadze umknął fakt przekształcenia się Prus w Królestwo Pruskie pod wodzą Fryderyka III, co w późniejszych dziesięcioleciach miało ogromny wpływ na losy Rzeczypospolitej. W pierwszych latach XVIII wieku Szwedzi opanowali centralne tereny Polski, gromiąc siły obronne, czyli saskie, a także słabe wojska polskie.
Sytuacja króla stawała się coraz gorsza. Zwołanie przez niego sejmu nadzwyczajnego w Lublinie w 1703 roku nie zapobiegło ogłoszeniu detronizacji przez zjazd w Warszawie w styczniu 1704 roku. W otoczonej przez Szwedów Warszawie wybrano nowego króla, Stanisława Leszczyńskiego. Gdy August II odbił Warszawę, aresztował i wywiózł do więzienia w Saksonii biskupa, który Leszczyńskiego ogłosił królem.
August II nie miał zamiaru abdykować. Zawarł sojusz z Rosją przeciwko Szwecji w lecie 1704 roku, a w kraju zaczęła się rozwijać wojna domowa pomiędzy zwolennikami dotychczasowego i nowego króla, w wyniku której August II Mocny zmuszony był wycofać się do Saksonii. W końcu zrzekł się korony na rzecz Stanisława Leszczyńskiego we wrześniu 1706 roku. Brał później udział w wojnie w Hiszpanii i walczył w armii austriackiej.
W 1709 roku powrócił do Polski, nie zważając na wcześniejsze zrzeczenie się korony, znowu sprawując rządy, przy poparciu i pod protektoratem Rosji w osobie Cara Piotra I. Układał się ze Szwedami. Nie spotkało się to z przychylnością polskiej szlachty, która coraz głośniej żądała opuszczenia Rzeczypospolitej przez wojska szwedzkie i rosyjskie. Dla utrzymania władzy ponownie wprowadził do Polski wojska saskie.
Pod jego rządami szlachta, pod hasłami obrony tradycyjnych wartości i wolności szlacheckiej prowadziła zaciekłą, wzajemną walkę o władzę, organizując zajazdy i rokosze. W kraju panował chaos, który przyczyniał się do upadku ekonomicznego i militarnego. To zaś prowadziło do coraz odważniejszych zakusów sąsiadów na ziemie polskie, którym władca nie mógł przeciwstawić siły polskiego oręża. Jedynie niektóre dziedziny życia państwa, takie jak rzemiosło, rozwijały się, głównie pod wpływem kultury saskiej. August II Mocny zmarł na Zamku Królewskim 1 lutego 1733 roku, cierpiąc z powodu utraty zdrowia i przeklinając Polskę. Z pewnością chaos, jaki zapanował pod jego rządami przyczynił się w istotnym stopniu do późniejszego upadku państwa polskiego.
August II Mocny – dzieci
Podczas swojego życia August II Mocny uwodził kobiety ze wszystkich stanów, w tym szlachcianki, arystokratki, ale też chłopki, co w jego czasach nie było normą społeczną dla ludzi z jego pochodzeniem. Liczbę jego dzieci szacowano na około 300, choć sam uznał oficjalnie tylko jedenaścioro. Pierwszy raz zakochać się miał już w wieku 16 lat, a swoje liczne podróże wykorzystywał do uwodzenia kolejnych kobiet.
Nawiązywał romanse w kolejnych miastach, w których przebywał. Na bale i uczty wydawał krocie, mogło się nawet wydawać, że takie rozrywki stanowią sens jego życia. Panowała opinia, że interesował się każdą kobietą, nie tylko tymi najbardziej urodziwymi. Potrafił radzić sobie z oporem tych mniej chętnych jego wdziękom, w szczególności za pomocą przekupstwa. Jego pierwszą oficjalną dworską metresą była szwedzka arystokratka, starsza od niego o osiem lat Maria Aurora von Konigsmark, która wręcz zaprzyjaźniła się z żoną i matką Augusta II. Po urodzeniu przez nią dziecka odsunął się od niej i kontynuował uwodzenie innych kobiet, które poznawał między innymi w Warszawie czy Dreźnie.
Jednak na swoim dworze chciał mieć stałą metresę, pełniącą rolę oficjalnej kochanki. Kolejną zatem była Anna Aloisa Maximiliana von Lamberg, hrabina austriacka, której mąż, gdy dowiedział się o zdradzie, został przez Augusta II przekupiony i zachował milczenie. Sama hrabina została jednak w końcu odprawiona z dworu, gdy wdała się w romans bez wiedzy króla.
Jej miejsce zajęła Urszula Lubomirska, żona podstolego koronnego. O jej względy August II musiał zabiegać dłużej, jednak dzięki wystawnym balom na jej cześć oraz licznym podarunkom w końcu i ją przywiódł do swojego łoża. Mąż Lubomirskiej zgodził się na romans z królem, a w zamian został komendantem gwardii królewskiej. Przed odejściem z dworu urodziła Augustowi II syna.
Stałą kochanką króla została też Turczynka Fatima, niewolnica wychowana w domu ministra. Ten romans był dużo dłuższy od poprzednich i trwał ponad 10 lat. Kochankowie doczekali się dwójki potomków, a władca uznał dzieci. Później wydał swoją kochankę za mąż oraz uwzględnił w testamencie.
Najbardziej znaną dziś kochanką Augusta II została hrabina Cosel, utrwalona w kulturze dzięki współczesnej produkcji filmowej. Tym razem to ona, dzięki swojej urodzie i inteligencji, uwiodła króla. Lubowała się też w rozrywkowych imprezach, co wyraźnie odpowiadało Augustowi II. Była na tyle ambitna, że spełniała rolę oficjalnej pani domu. Miała jednak ambicje polityczne, co nie podobało się władcy i przyczyniło do rozpadu związku. Pozostała po nim trójka dzieci. Hrabina zadbała o przyszłość swoją i potomstwa, otrzymując stałą pensję i liczne posiadłości ziemskie.
Wśród kolejnych, oficjalnych kochanek króla można wymienić także Mariannę Denhoffową, Ermundę von Dieskau czy Henrykę Osterhausen, lecz z całą pewnością nazwiska większości jego kochanek nie były znane nawet jemu współczesnym.
Choroba i śmierć Augusta
Hulaszczy tryb życia odbił się mocno na zdrowiu Augusta II. Pod koniec życia cierpiał na tzw. stopę cukrzycową. Amputacja kończyny spowodowała wdanie się gangreny, prawdopodobnie zakażenie i sepsę, która bezpośrednio spowodowała zgon. Zatem jego ostatnie dni musiały być wypełnione cierpieniem, a ostatnie słowa, w których uznał całe swoje życie za grzech świadczyły o tym, że zdawał sobie sprawę jakim był człowiekiem i w jaki sposób żył.
August II Mocny – ciekawostki
- W 1689 roku flinta, która była przeładowana prochem urwała mu kawałek kciuka.
- Insygnia władzy, użyte podczas koronacji zostały wyniesione z wawelskiego skarbca przez dziurę w murze, gdyż drzwi nie można było otworzyć. Klucze do nich mieli senatorowie, z których większość nie popierała Augusta, a wyważenie drzwi byłoby uznane za świętokradztwo.
- Prawnuczką syna Augusta II Mocnego i hrabiny Marii Aurory von Konigsmark była George Sand, przyjaciółka Fryderyka Chopina.
- Przy Auguście II do końca jego życia pozostała jego nieślubna córka, Anna Orzelska.
