W 2021 roku w Irulegi (północna Hiszpania) została odkryta rzeźba ręki z brązu, na której wyryte były tajemnicze znaki. Wiek znaleziska określono na 2000 lat. Jak donoszą archeolodzy z baskijskiego Towarzystwa Naukowego Aranzadi, niektóre napisy na ręce udało się przeczytać.
Naukowcy, którzy bacznie badali brązowy artefakt, odkryli, że niektóre ze słów wyrytych na ręce przypominają wyrażenie ze współczesnego języka baskijskiego. Rzeźba pochodzi z okresu, kiedy obszar północnej Hiszpanii zamieszkali Waskowie, starożytny lud, od którego pochodzą dzisiejsi Baskowie.
O języku Wasków stosunkowo niewiele było wiadomo, ponieważ pierwsze pisane inskrypcje z tych terenów były zapisywane już w języku łacińskim, a więc po przybyciu cywilizacji rzymskiej na półwysep Iberyjski. Jedyne słowne wytłoczenia w ich języku pojawiały się na monetach, ale nie były one dostatecznym dowodem uznającym Wasków za piśmiennych.
Artefakt z Hiszpanii ujawnia, jacy byli przodkowie Basków
Ręka w Irulegi jest zupełnym wyjątkiem, ponieważ inskrypcje na niej są najpewniej świadomie napisane w języku Wasków. Słowem, które udało się odczytać naukowcom, jest „soronieku”, co jest łudząco podobne do wyrażenia we współczesnym baskijskim „zorioneko” oznaczającego „powodzenie, szczęście, dobry omen”.
Odkryty artefakt okazał się dowodem na istnienie pisanego języka Wasków, co jest informacją odwracają zupełnie dotychczasowy pogląd, że Waskowie byli analfabetami i nie potrafili pisać.
Czytaj też: Czy te szczątki należą do Homo heidelbergensis? Badania najstarszych szczątków ludzkich z Wielkiej Brytanii
Przodkowie dzisiejszych Basków zatem byli społecznością prezentującą o wiele bogatszą kulturę, a informacja ta dokłada kolejną cegiełkę do poznania, kim są i skąd pochodzą użytkownicy najbardziej tajemniczego i izolowanego języka w Europie.