Bezwzględne dla bakterii, nieszkodliwe dla ludzkich komórek. Nowe, trwałe pokrycia antybakteryjne z nanokompozytów, opracowane w Instytucie Chemii Fizycznej PAN w Warszawie, w przyszłości pomogą lepiej utrzymywać higienę odzieży sportowej, a zastosowane w medycynie, obniżą liczbę
zakażeń i skrócą czasy hospitalizacji chorych.
Nowa metoda wytwarzania nanokompozytowych pokryć antybakteryjnych jest uniwersalna i może służyć do modyfikowania powierzchni różnych materiałów. Po zmodyfikowaniu, materiały wykazują wyśmienite właściwości antyseptyczne, a jednocześnie pozostają przyjazne dla ludzkich komórek. Użyteczność pokryć nie ogranicza się do medycyny: mogą być wykorzystane np. do podnoszenia poziomu higieny codziennych elementów garderoby (skarpetek, wkładek do butów, bielizny sportowej itp.), a także przy produkcji odzieży sportowej. Masowym zastosowaniom sprzyja fakt, że nanokompozytowe pokrycia z IChF PAN powstają w szybkim i tanim procesie.
– Medycyna z dnia na dzień staje się coraz skuteczniejsza. Mimo to w praktyce lekarskiej często pojawiają się problemy związane z zakażeniami bakteryjnymi. Chory, u którego doszło do takiego powikłania, zwykle jest hospitalizowany nawet dwa tygodnie dłużej od zwykłego pacjenta. Nie dość, że ludzie cierpią, to jeszcze koszty związane z ich hospitalizacją idą w tysiące i miliony złotych. Opatrunki z naszymi pokryciami mogłyby te problemy znacząco zredukować – mówi dr Katarzyna Wybrańska (IChF PAN).
Naukowców pracujących nad nowymi pokryciami antybakteryjnymi najbardziej zaskoczyło to, że okazały się one nieszkodliwe dla ludzkich komórek. Wynika to z faktu, że działanie antybakteryjne nowych pokryć polega nie na uwalnianiu toksycznych substancji na zewnątrz, a na bezpośrednim kontakcie bakterii ze zmodyfikowaną powierzchnią. Sam nanokompozyt nie uwalnia się z materiału czy opatrunku, zatem może działać antybakteryjnie dłużej i bez szkody dla organizmu. Wielomiesięczne testy z pokryciami z nanokompozytów złota, przeprowadzone na czterech ludzkich liniach komórkowych, nie wykazały dotychczas żadnych szkodliwych efektów.
Wyjątkowe właściwości nowych pokryć otwierają drogę do interesujących zastosowań. Dr hab. Marcin Fiałkowski, prof. IChF PAN, zauważa: „Zapotrzebowanie na biomedyczne produkty o udowodnionych właściwościach antyseptycznych i braku toksyczności wobec komórek ludzkich jest ogromne. Dlatego myślimy o wykorzystaniu naszych nanokompozytów do produkcji hydrożelowych opatrunków. Inny potencjalny obszar zastosowań ma związek z rusztowaniami używanymi do hodowli komórek i tkanek”. Nowatorski charakter pokryć antybakteryjnych z nanokompozytów złota znalazł potwierdzenie w kilku wnioskach patentowych, złożonych przez naukowców z IChF PAN.
Badania nad pokryciami, zrealizowane we współpracy z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, zostały sfinansowane z grantu programu TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, a prace nad ich komercjalizacją są obecnie rozwijane w ramach programu IMPULS FNP.