ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zespół zaburzeń psychicznych objawiających się problemami z funkcjami wykonawczymi, np. kontrolą uwagi czy kontrolą hamującą. Dotknięte ADHD osoby mają nieadekwatne deficyty uwagi, są nadpobudliwe, a przy tym impulsywne. Często cechuje je brak wytrwałości w realizacji zadań wymagających cierpliwości.
Czytaj też: ADHD masz wypisane w oczach. Rutynowe badanie wykryje zaburzenia neurorozwojowe
Zespół naukowców z UNC Health Care pod kierownictwem dr Weili Lin udokumentował znaczący spadek neuroplastyczności w całym mózgu dzieci z ADHD. Szczegóły badania opisano w czasopiśmie Molecular Psychiatry.
Co się dzieje w mózgu dzieci z ADHD?
Wielozadaniowość (multitasking) to nie tylko umiejętność ułatwiająca życie biurowe. Jest ona kluczowa do naszego funkcjonowania w społeczeństwie i wiąże się z tzw. elastycznością poznawczą, czyli zdolnością do płynnego przełączania się między procesami umysłowymi. Naukowcy z UNC Health Care przeprowadzili badanie mające na celu zbadanie aktywności neuronalnej będącej analogiem elastyczności poznawczej i odkrycie różnic w mózgach dzieci cierpiących na ADHD.
Gdy potrafimy zrobić kilka czynności na raz, wtedy według psychologów mamy wysoki poziom elastyczności poznawczej. Ale nie tylko wielozadaniowość jest objawem tej cechy. Przejawia się ona także podczas różnych stylów komunikacji ze znajomymi – inaczej będziemy rozmawiać z przyjacielem, inaczej z córką, a jeszcze inaczej z nowo poznaną osobą. U osób cierpiących na ADHD (dzieci i dorosłych) funkcja ta jest osłabiona.
Kiedy nie mamy dużej elastyczności poznawczej, nie możemy skupić się na niektórych zadaniach, np. beznamiętnie scrollujemy telefon czy skaczemy po kanałach. Brak elastyczności poznawczej jest problemem u dzieci, bo może wywołać spustoszenie edukacyjne i obniżać wyniki w nauce.
Zespół dr Weili Lin postanowił sprawdzić, co dzieje się w mózgu, gdy elastyczność poznawcza jest “wyłączona”. Naukowcy wykorzystali funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI) do przeskanowania mózgów 180 dzieci zdrowych i 180 dzieci ze zdiagnozowanym ADHD.
Czytaj też: ADHD daje inne objawy u dziewczynek niż u chłopców. „Żywiołowa, lubiana, ciężko pracuje na dobre stopnie”
Dr Weili Lin mówi:
Zaobserwowaliśmy znacznie zmniejszoną neuroplastyczność w grupie ADHD zarówno na poziomie całego mózgu, jak i podsieci. Szczególnie w przypadku sieci aktywności spoczynkowej (DMN), sieci związanych z uwagą, sieci związanych z funkcją wykonawczą oraz podstawowych sieci mózgu zaangażowanych w przetwarzanie sensoryczne, motoryczne i wizualne.
Potwierdzono, że dzieci z ADHD, które otrzymywały leki, wykazywały znacznie większą neuroplastyczność w porównaniu z dziećmi z ADHD bez leczenia farmakologicznego. Uczeni mają nadzieję, że w ten sposób uda się im wykryć faktyczne różnice między mózgami dzieci typowo rozwijających sią a takimi z ADHD.