W artykule opublikowanym w magazynie „Cell” poinformowano, że Ab8 jest wysoce skuteczny w zapobieganiu i leczeniu zakażeń SARS-CoV-2 u myszy i chomików. Jego niewielki rozmiar nie tylko zwiększa potencjał dyfuzji w tkankach, aby lepiej zneutralizować wirusa, ale także umożliwia podawanie leku alternatywnymi drogami, w tym przez inhalację. Co ważne, nie wiąże się z ludzkimi komórkami, co może oznaczać, że nie będzie miał negatywnych skutków ubocznych.
Ab8 przebadano we współpracy z naukowcami z University of North Carolina w Chapel Hill (UNC) i University of Texas Medical Branch (UTMB) w Galveston, a także z University of British Columbia i University of Saskatchewan.
– Ab8 ma potencjał nie tylko jako terapia przeciwko COVID-19, ale może być również stosowany do zapobiegania zakażeniom SARS-CoV-2. Przeciwciała o większych rozmiarach działały przeciwko innym chorobom zakaźnym i były dobrze tolerowane, co daje nam nadzieję, że może to być skuteczne leczenie pacjentów z COVID-19 i ochrona tych, którzy nigdy nie przeszli infekcji i nie są na nią odporni – stwierdził współautor badań John Mellors, szef Wydziału Chorób Zakaźnych UPMC.
Składnik przeciwciała, na którym oparto lek, to zmienna domena łańcucha ciężkiego (VH) immunoglobuliny. Cząsteczka została znaleziona przez „łowienie” przy użyciu białka SARS-CoV-2 jako przynęty – w puli ponad 100 miliardów potencjalnie skutecznych drobinek.
Dr Dimiter Dimitrov, główny autor przełomowej publikacji w „Cell”, był jednym z pierwszych, którzy w 2003 roku odkryli przeciwciała neutralizujące koronawirusa SARS. W następnych latach jego zespół odkrył silne przeciwciała przeciwko wielu innym chorobom zakaźnym, w tym wywoływanym przez wirusy MERS-CoV, denga, Hendra i Nipah. Przeciwciało przeciwko wirusom Hendra i Nipah zostało zbadane na ludziach i zatwierdzone do użytku klinicznego.
W wielu krajach u ciężko chorych i krytycznych pacjentów z COVID-19 dopuszczono stosowanie terapii z użyciem osocza ozdrowieńców. W polskiej fabryce produkowany jest właśnie lek oparty na osoczu, który ma trafić do badań klinicznych w najbliższych miesiącach. Wciąż jednak nie ma wystarczających danych na poparcie tezy, że osocze rzeczywiście daje wymierne pozytywne skutki. Nie ma też wystarczającej ilości osocza dla tych, którzy mogą go potrzebować.
Dlatego Dimitrov i jego zespół postanowili wyizolować gen dla jednego lub więcej przeciwciał, które blokują wirusa SARS-CoV-2, co pozwoliłoby na masową produkcję leku. W lutym dr Wei Li, współautor badań, rozpoczął przeglądanie bibliotek składników przeciwciał, wykonanych z próbek ludzkiej krwi i znalazł wiele potencjalnie terapeutycznych przeciwciał, w tym właśnie Ab8.
Następnie zespół kierowany przez dr Chien-Te Kent Tseng przetestował Ab8 przy użyciu żywego wirusa SARS-CoV-2. W bardzo niskich stężeniach Ab8 całkowicie zablokował dostęp wirusa do komórek. Mając te wyniki pod ręką, dr Ralph Baric i jego koledzy z UNC przetestowali Ab8 w różnych stężeniach na myszach przy użyciu zmodyfikowanej wersji SARS-CoV-2.
Nawet przy najniższej dawce, Ab8 zmniejszyło 10-krotnie ilość zakaźnego wirusa u tych myszy w porównaniu z ich nieleczonymi odpowiednikami. Ab8 był również skuteczny w leczeniu i zapobieganiu infekcji SARS-CoV-2 u chomików.
– Pandemia COVID-19 jest globalnym wyzwaniem stojącym przed ludzkością, ale nauki biomedyczne i ludzka pomysłowość prawdopodobnie ją pokonają. Mamy nadzieję, że odkryte przez nas przeciwciała przyczynią się do tego triumfu – powiedział Mellors.