Czerniak coraz częściej atakuje młodych ludzi. Oprócz skóry może wystąpić w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. Przerzuty do węzłów chłonnych, płuc czy mózgu bardzo trudno leczyć farmakologicznie.
Tydzień Świadomości Czerniaka już od sześciu lat realizowany jest w ramach kampanii „Znamię! Znam je?”, której organizatorem jest Akademia Czerniaka, działająca pod patronatem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej i Polskiego Towarzystwa Patologów.
W tym roku przebiega pod hasłem „#7W przeciwko czerniakowi”. W jego ramach eksperci wspólnie z Ambasadorami kampanii zachęcają do przestrzegania siedmiu prostych i łatwych do zapamiętania reguł:
- wrzuć na siebie koszulę
- wetrzyj krem z filtrem UV
- włóż kapelusz na głowę
- wsuń na nos okulary z filtrem UV
- wypoczywaj w cieniu od godz. 10 do 14
- wystrzegaj się solarium
- w te pędy do lekarza, jeśli pojawił się nowy pieprzyk lub dotychczasowy uległ zmianie, pamiętaj również o comiesięcznej samokontroli skóry
„Namawiam korzystających z kąpieli słonecznych do stosowania się do reguł 7W. Przede wszystkim polecam je osobom, które mają blond lub rude włosy, jasną skórę czy piegi oraz u których w rodzinie pojawiły się przypadki czerniaka lub innego nowotworu skóry” – tłumaczy dr n. med. Grażyna Kamińska-Winciorek, z Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii-Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach.,
Według Krajowego Rejestru Nowotworów w ciągu ostatnich 20 lat w Polsce drastycznie wzrosła zapadalność na czerniaka. Wśród kobiet w wieku 22-44 lata wzrosła niemal 3-krotnie, u mężczyzn zanotowano 2-krotny wzrost. Umieralność młodych osób oscyluje w okolicach 15 proc. Tymczasem wczesne stadium choroby daje szansę na wyleczenie 97 proc. pacjentów.
“W tym roku chcemy zachęcić młodych ludzi, a szczególnie młode kobiety do zapoznania się z podstawowymi zasadami profilaktyki czerniaka i do wprowadzenia tych zasad w życie, ponieważ to właśnie oni z racji swojego stylu życia są teraz w grupie szczególnego ryzyka” – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. – Dlatego do udziału w Tygodniu Świadomości Czerniaka zaprosiliśmy znanych i lubianych przez młode pokolenie artystów”.
Mimo iż w Polsce dostępne są wszystkie nowoczesne leki, a chorzy leczeni są według najlepszych światowych standardów, możliwości walki z czerniakiem są ograniczone bo pacjenci zgłaszają się do lekarza w zaawansowanym stadium.
Wczesne rozpoznanie czerniaka w wielu przypadkach oznacza samodzielne wykrycie zmian. Wystarczy regularnie obserwować swoje ciało i zwracać uwagę, czy już istniejące bądź nowe znamię posiada charakterystyczne dla czerniaka cechy, określone za pomocą kryteriów ABCDE. Jeśli tak, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Cechy te to:
- A – asymetria np. znamię „wylewające się” na jedną stronę
- B – brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia
- C – czerwony lub czarny i niejednolity kolor
- D – duży rozmiar, wielkość zmiany: powyżej 0,5 cm,
- E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu
Umiejętności w rozpoznawaniu czerniaka pozwala sprawdzić interaktywna gra dostępna na stronie Akademii Czerniaka: http://www.akademiaczerniaka.pl/akademia-czerniaka/kampania-znamie-znam-je/gra-interaktywna/.
„Stan swojej skóry powinny bardzo dokładnie kontrolować osoby korzystające z solariów, szczególnie te poniżej 30. roku życia. Ryzyko czerniaka u młodych osób, które korzystają z solarium częściej niż raz w miesiącu wzrasta aż o 75 proc. ! Promieniowanie solarium jest 10-15 razy silniejsze niż promieniowanie słoneczne w najbardziej gorący dzień. Pamiętajmy, że oparzenia skóry w dzieciństwie, spowodowane promieniowaniem UV przekładają się bezpośrednio na ryzyko wystąpienia nowotworu w przyszłości” – podkreśla prof. Rutkowski.
Zwraca uwagę, że nawet w Brazylii, której mieszkańcy mają ciemniejszą i odporniejszą od naszej skórę i bardzo dbają o wygląd, solaria zostały całkowicie zakazane.