Żeby zrobić coś dobrego, młodzi ludzie nie potrzebują wielkich budżetów, długotrwałych przygotowań ani badań rynkowych. Ważne są za to dla nich: uważność na drugiego człowieka, entuzjazm i chęć do działania oraz głowy pełne prostych i jednocześnie nieszablonowych pomysłów.
Wykluczenie osób niepełnosprawnych i seniorów, ubóstwo menstruacyjne, brak równego dostępu do edukacji, niedożywienie jednych i marnowanie żywności przez drugich, zaśmiecenie Ziemi to tylko część globalnych problemów, które nękają współczesny świat. Uczniowie z różnych szkół w Polsce przyjrzeli się dokładnie swojemu otoczeniu i postanowili poradzić sobie z tymi wyzwaniami na własnych podwórku. W pomysłach, które zgłosili do konkursu “Projektanci Edukacji”, dzieci i młodzież pokazują jak w prosty sposób można pomóc koleżankom i kolegom ze szkoły, lokalnej społeczności, ale także rówieśnikom z odległych części świata. Okazuje się, że mikro działania mogą przynieść wielkie zmiany na lepsze. Przeczytajcie o działaniach i projektach, poprzez które młodzi ludzie chcą zmieniać świat wokół siebie!
1. GŁ_(L)ODÓWKA
Gł_(l)odówka – dzielimy się śniadaniem” to projekt uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 162 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Łodzi, którego celem jest wsparcie potrzebujących uczniów. Projekt ma 4 główne cele: zakup lodówki i stworzenie w szkole kącika do dzielenia się drugim śniadaniem, zwiększenie wiedzy uczniów w obszarze problemu głodu oraz marnowania żywności, promocję postawy wzajemnego dbania o siebie i planetę oraz lepsze wykorzystanie produktów pozyskiwanych w ramach programu “Owoce i warzywa w szkole”.
– Nasz pomysł zrodził się z realnych potrzeb, dostrzeżonych i zgłaszanych przez uczniów. Jesteśmy największą szkołą podstawową w Łodzi i w takiej dużej społeczności samym nauczycielom czasami trudno zauważyć problemy uczniów. Dzieciaki są bliżej siebie i możemy to wykorzystać do pomagania. Młodzi liderzy chcą wziąć sprawy w swoje ręce i poprawić szkolny byt rówieśników. Lodówka służyć będzie nie tylko tym, którzy nie mają śniadania z przyczyn trudności materialnych rodziny, ale także tym, którzy zapomnieli posiłku albo mieli go, ale nadal są głodni – co w wieku dojrzewania nie jest takie rzadkie, szczególnie u chłopców. Chcemy zachęcić do dzielenia się z innymi oraz promować szacunek do żywności.
Główny cel działań to udostępnienie w łatwy sposób potrzebującym kolegom drugiego śniadania oraz uwrażliwienie całej społeczności szkolnej na temat marnowania żywności – opowiada nauczycielka Agnieszka Przybylak, która opiekuje się uczniami prowadzącymi akcję. – Od początku pomysł i odpowiedzialność za projekt jest po stronie uczniów, ja czuwam tylko nad przebiegiem, zachęcam do szerszego spojrzenia na problem oraz większej kreatywności – dodaje Agnieszka Przybylak.
Więcej o projekcie.
2. POMOCNY WNUCZEK 2022
“Pomocny Wnuczek 2022” to niezwykły pojazd budowany niemal w całości z materiałów z recyclingu i zasilany ogniwem fotowoltaicznym. Korzystanie z niego ma być intuicyjne i bezkosztowe, a PW22 ma działać także w mniej sprzyjających warunkach pogodowych. Jego zadaniem będzie przewożenie zakupów dla seniorów.
Pomysłodawcami “PW22” są Amelia, Andżelika, Ignacy, Andrzej i Mateusz – uczniowie klasy 8 z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 24 im. K. Makuszyńskiego w Radomiu. Ich pracę koordynuje nauczycielka fizyki Marzena Wójcika. Do tej pory zespół projektowy dokonał wstępnych obliczeń niezbędnej mocy silnika, przeanalizował konstrukcję napędu elektrycznego, pracę paneli słonecznych, zasilanie akumulatorów. Ponieważ wózek ma działać także przy gorszej pogodzie, sprawdzane jest również działanie oddanych do utylizacji akumulatorów. Młodzież planuje zbudować wózek ze sklejki wodoodpornej, zamontować układ napędowy wraz z zasilaniem. Ważnym aspektem są testy – została już do nich wytypowana babcia jednego z uczniów biorących udział w projekcie.
– Pomysł na pojazd wspomagający osoby starsze wyszedł od dzieci. Dużo rozmawialiśmy w tym czasie na lekcjach fizyki o pozyskiwaniu energii elektrycznej, o kosztach jej produkcji, potrzebie wprowadzania samochodów elektrycznych i problemach związanych z gromadzeniem energii na zapas oraz kłopotliwej kwestii utylizacji akumulatorów, które można jeszcze wykorzystywać do innych celów. To chyba pobudziło ich nieograniczoną w tym wieku wyobraźnię i godną podziwu chęć do dodatkowej pracy – opowiada nauczycielka fizyki Marzena Wójcicka. – Nasz wózek łączy praktyczne, sprawdzone rozwiązania z nowoczesną technologią korzystania z odnawialnych źródeł energii, co sprawi, że będzie funkcjonalny i przyjazny dla środowiska. Dzięki niemu starsze osoby będą miały pomoc, której potrzebują.
3. #MYWYONI
“#MyWyOni, czyli M jak Moja klasa, W jak szkolna Współpraca i O jak myślimy O innych” to projekt, dzięki któremu uczniowie z Tarnowskich Gór wspierają różne grupy lokalnej społeczności. Działania w ramach #MyWyOni pomagają także odbudować więzi wśród uczniów po długotrwałym lockdownie.
Projekt jest realizowany przez uczniów z Zespołu Szkół Chemiczno-Medycznych i Ogólnokształcących im. Marii Skłodowskiej-Curie praktycznie przez cały rok szkolny. Co miesiąc grupa chętnych uczniów omawia problemy, które widzą na co dzień w swoim mieście i wyznacza listę zadań, którymi chciałaby się zająć. W kalendarzu działań znalazła się m.in. zbiórka odzieży dla potrzebujących, przygotowanie kartek świątecznych dla dzieci ze szpitali i domów dziecka, zbiórka na rzecz miejscowego schroniska dla zwierząt, świąteczna zbiórka dla Domu Samotnej Matki w Tarnowskich Górach, ale też organizacja szkolnej, integracyjnej gry terenowej na zakończenie projektu w czerwcu.
– Różnorodność podejmowanych wyzwań jest odpowiedzią na zapał i chęć zaangażowania się młodzieży, a elementy grywalizacji mają na celu zmotywowanie całych zespołów uczniowskich do podjęcia klasowych wyzwań. W tym projekcie wszyscy jesteśmy zwycięzcami, gdyż nagrodą jest zarówno uczestnictwo w opracowanej w ramach projektu szkolnej grze terenowej, jak i uśmiech obdarowanych przez uczniów dzieci, ich rodzin oraz podopiecznych schronisk. Wartością dodaną jest również wiedza zdobyta przy tworzeniu materiałów edukacyjnych – opowiada nauczycielka Bogusława Mikołajczyk, która koordynuje pracę uczniów.
4. HAND-IN-HAND
Nelson Mandela powiedział kiedyś: „Edukacja jest najpotężniejszą bronią, której możesz użyć do zmiany świata.” Na świecie są dzieci, które nie mają książek, zeszytów, kolorowych kredek, a o własnym laptopie mogą tylko pomarzyć. Ich szkoła to kawałek podłogi i nauczyciel, który jest dla nich jedynym źródłem wiedzy. Dlatego uczniowie z Zespołu Szkół Gastronomicznych im. Jarosława Iwaszkiewicza w Bydgoszczy, w ramach projektu “Hand-in-Hand” przeprowadzą lekcje online dla dzieci z sierocińca w Jinja w Ugandzie.
– Od ogłoszenia pandemii na świecie dzieci w Ugandzie nie mają dostępu do nauki. Szkoły pozostają zamknięte. W najgorszej sytuacji znajdują się dzieci z sierocińców. Zostawione same sobie, wyrzucone na ulicę, pozbawione perspektyw na przyszłość, ale jak każde dziecko mające marzenia – opowiadają uczniowie.
Projekt realizowany będzie w formie cotygodniowych spotkań online, podczas których młodzi ludzie będą uczyli się siebie nawzajem, podzielą się wiedzą na temat swoich światów, świąt i tradycji. Celem projektu to tworzenie lepszego świata, bez uprzedzeń i stereotypów i wsparcie potrzebujących dzieci. Opiekunką projektu jest nauczycielka Katarzyna Filipiak-Futyma.
5. MIGAM, ALE SIĘ NIE MIGAM
Celem projektu “Segreguję odpady – migam, ale się nie migam”, realizowanego przez dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 49 Dla Dzieci Niedosłyszących w Gdyni jest przygotowanie materiałów informacyjnych na temat segregacji odpadów w postaci plakatów oraz filmów instruktażowych w Polskim Języki Migowym. Efektem działań będzie znajomość segregacji odpadów przez uczniów klasy czwartej, innych uczniów szkoły oraz rozpropagowanie stworzonych materiałów innym placówkom dla dzieci z wadą słuchu. Pracę dzieci koordynuje nauczycielka Małgorzata Onasch.
– Jesteśmy tacy jak Wy, tylko nie słyszymy – opowiadają o sobie swoim rówieśnikom uczniowie, pomysłodawcy projektu. – Chcemy uczyć się, jak dbać o naszą planetę. Nie słyszymy Was, ale też czytanie w języku polskim nie jest dla nas łatwe. Dlaczego? Ponieważ język polski to dla nas język obcy. Na co dzień posługujemy się Polskim Językiem Migowym. Chcemy sami się nauczyć i nauczyć inne dzieci z wadą słuchu, jak segregować odpady i dbać o naszą Ziemię. Lekcja w PJM to dla nas super lekcja! Nie migamy się od troski o przyrodę, chcemy dla niej migać! – dodają dzieci z SP 49.
Już w lutym uczniowie na lekcjach przyrody poznają zasady segregacji odpadów, a na zajęciach plastycznych przygotują plakaty informacyjne. Na zajęciach technicznych będą miały miejsce ekowarsztaty, na którym dzieci będą dawać rzeczom drugie życie. Natomiast w marcu uczniowie wraz z nauczycielem języka polskiego przygotują scenariusze filmików oraz skonsultują z tłumaczem języka migowego planowane treści. Realizacja filmów nastąpi już w kwietniu.
Więcej o projekcie.
6. MIASTO I WIEŚ MÓWIĄ SOBIE CZEŚĆ
„Miasto i wieś mówią sobie cześć!” to nieszablonowy projekt edukacyjny, którego głównym celem jest integracja uczniów z dwóch klas pierwszych: jednej z małej wsi Koszuty położonej 70 km od Poznania i drugiej, umiejscowionej w samym sercu Wielkopolski, czyli właśnie w Poznaniu. Projekt połączy ze sobą dzieci, które pomimo odmiennych miejsc zamieszkania, będą mogły wzajemnie uczyć się od siebie oraz odkrywać, ile rzeczy, mimo wielu kilometrów różnicy, ich łączy. Każda klasa przy okazji realizacji projektu przyjrzy się bliżej swojej Małej Ojczyźnie, ale także odkryje miejsca, które dotychczas były dla nich tylko kropką na mapie.
– Projekt jest źródłem niekończących się inspiracji edukacyjnych i stanowi zarazem swojego rodzaju eksperyment, ponieważ sami nie wiemy, jak będzie on ewoluował w trakcie realizacji. Jesteśmy jednak pewni, że współpraca uczniów z dwóch klas pierwszych zaowocuje wieloma kreatywnymi pomysłami! – opowiada nauczycielka Anna Pikos ze Szkoły Podstawowej im. Józefa Wiktora Janika w Koszutach, która koordynuje działania pierwszoklasistów.
Projekt obejmuje trzy moduły tematyczne, które pozwolą na lepsze poznanie się uczniów i realizację wielu ciekawych treści edukacyjnych. Moduł pierwszy nosi nazwę “Poznajmy się”. W ramach tych działań uczniowie napiszą listy do swoich rówieśników, nakręcą filmiki o sobie, a potem spotkają się online.
Druga część projektu “Czego możemy się od siebie nauczyć” pomoże w lepszym poznaniu się dzieci i ich lokalnych środowisk. Pierwszoklasiści poszukają też tego, co ich łączy – ulubionych książek, filmów, czy zabaw.
Ostatnia część projektu “Wycieczki organizujemy i lepiej się poznajemy” zakłada spotkanie wszystkich dzieci – zarówno w Koszutach, jak i w Poznaniu. Uczniowie wraz z wychowawcami i rodzicami z obu miast stworzą plan wycieczek, którego celem będzie przedstawienie w jak najbardziej atrakcyjny sposób swojej Małej Ojczyzny.
7. RATUNKU – DOJRZEWAM!
“Ratunku – dojrzewam!” to pomysł, który pojawił się podczas kampanii wyborczej kandydatów na przedstawicieli samorządu uczniowskiego w Szkole Podstawowej nr 162 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Łodzi. Uczennice zgłaszały, że w szkole nie ma przestrzeni zapewniających komfort miesiączkującym nastolatkom, dla których ten okres może być szczególnie stresujący. Grupa dziewcząt z Rady Samorządu Uczniowskiego postanowiła poszukać sposobu na oswojenie tematu menstruacji oraz zapewnienie swego rodzaju “apteczek na dojrzewanie”, czyli koszyczków, pudełek z podstawowymi środkami higienicznymi. Celem projektu jest też zwiększenie wiedzy dziewcząt o dojrzewaniu, z akcentem na temat menstruacji, ubóstwa menstruacyjnego, ale również ekologicznych nowinek oraz wzmocnienie dojrzewających uczennic, poprzez promowanie idei siostrzeństwa.
– Chcemy promować akcję, która ma ogromne znaczenie dla dojrzewających dziewcząt. Nie każda dziewczynka ma szansę być zaopiekowana przez rodziców w kwestii wiedzy o menstruacji i podstawowych środków higieny. Zależy nam na zapewnieniu środków higienicznych najbardziej potrzebującym, ale i tym które “okres” zastanie nagle w szkole, może pierwszy raz. Chcemy również edukować chłopców, aby młode pokolenie zerwało z tabu menstruacji, która nie jest i nigdy nie powinna być powodem do wstydu – opowiada nauczycielka Agnieszka Przybylak, która wspiera uczniów także przy projekcie Gł_(l)odówka.
18 maja poznamy zwycięzców drugiego etapu Projektantów edukacji
Pomysły uczniów na działania społeczne znalazły się wśród 60 projektów nagrodzonych przez jury w 12. edycji ogólnopolskiego konkursu “Projektanci edukacji”, przeznaczonego dla nauczycieli i uczniów szkół podstawowych oraz średnich, którzy chcą realizować ciekawe projekty edukacyjne i szukają dla nich wsparcia finansowego oraz merytorycznego. W tym roku rywalizowali ze sobą uczniowie z 419 szkół. Dodatkowe 15 grantów powędruje do uczniowskich grup projektowych, które wygrały w ogólnopolskim głosowaniu internautów – oddano w nim ponad 142 tysiące głosów! Łączna pula nagród finansowych w pierwszym etapie wyniosła 75.000 zł.
Na realizację projektów i przedstawienie wyników jury konkursowemu, uczniowie i nauczyciele mają czas do 20 kwietnia tego roku. 18 maja jury ogłosi zwycięzców 2 etapu konkursu i przyzna im 5 Złotych Grantów po 2.000 zł każdy, ufundowanych przez organizatora konkursu – wydawnictwo Nowa Era.
Uczestnicy konkursu “Projektanci edukacji” cały czas mogą liczyć na wsparcie merytoryczne Organizatora – czekają na nich liczne materiały merytoryczne, m.in e-booki, webinary i artykuły eksperckie, zgromadzone na dedykowanej stronie internetowej https://projektanciedukacji.pl.