Sekunda przestępna była dość regularnie dodawana zazwyczaj w grudniu lub czerwcu od 1972 roku. Wszystko po to, by zsynchronizować czas uniwersalny ze średnim czasem słonecznym. W ostatnich latach sekundy przestępne stały się jednak mniej regularne, a ostatnia dodatkowa sekunda została dodana 30 czerwca 2012, o godzinie: 23:59:60 UTC. Z czego to wynika?
– Ruch obrotowy Ziemi stopniowo staje się coraz wolniejszy, a dodatkowa sekunda jest sposobem, by to wyrównać – tłumaczy Daniel MacMillan z Centrum Lotów Kosmicznych NASA.
Międzynarodowa Służba Ruchu Obrotowego Ziemi i Systemów Odniesienia Międzynarodowej Asocjacji Geodezji zadecydowała o dodaniu przestępnej sekundy w styczniu tego roku.
Czas ziemski i czas UTC
Ściśle rzecz ujmując, dzień trwa 86400 sekund. Przynajmniej wtedy gdy jego długość mierzymy wykorzystując czas koordynowany UTC, w którym długość sekund odmierzają oddziaływania atomów cezu. Ich zachowania są na tyle przewidywalne, że dokładność zegara atomowego wynosi 1 sekundę na 1,4 mln lat. [Czytaj więcej: JAK DZIAŁA ZEGAR ATOMOWY?]
Mniej dokładny jest czas ziemski, który opiera się na tym, jak długo Ziemia obraca się wokół osi. Trwa to zazwyczaj ok. 86400,002 sekund. Wszystko dlatego, że Ziemia kręci się coraz wolniej, m.in. z powodu oddziaływań grawitacyjnych między Ziemią, Słońcem i Księżycem oraz i ruchów magmy we wnętrzu planety. Na rotację Ziemi wpływa też atmosfera, trzęsienia i wiele innych czynników. Obroty naszej planety zmieniają się w różnym tempie. Naukowcy oceniają, że “dzień ziemski” ostatni raz trwał 86400 sekund ok. 1820 roku!
Do 1967 roku odmierzaliśmy świat wyłącznie na podstawie obserwacji ruchu Słońca na niebie. W 1972 wprowadzono UTC czyli Uniwersalny czas koordynowany, który opiera się na zegarze atomowym (co pewien czas koryguje się go ręcznie). Przestępna sekunda pozwala skoordynować czas ziemski z czasem UTC.
Zmiana czasu 30 czerwca 2015 nastąpi na całym świecie w tym samym momencie i uwzględni podział na strefy czasowe. Sekunda przestępna zostanie dodana dokładnie 30 czerwca o godz. 23.59.60. Oznacza to, że według czasu UTC ostatnia minuta ostatniego dnia czerwca 2015 roku będzie trwała dokładnie 61 sekund.
W naszej strefie czasu letniego środkowoeuropejskiego dodatkowa sekunda przypadnie na dzień 1 lipca o godzinie 01.59.60.
Dodatkowa sekunda i elektronika
Przestępna sekunda raczej nie zostanie zauważona przez ludzi. Ale jak zareagują komputery i inne urządzenia elektroniczne? Zmiana czasu może być zagrożeniem dla komputerów, które wykorzystują protokół NTP Network Time Protocol. Pozwala on synchronizować czas między różnymi urządzeniami z dokładnością do dziesiątych części sekundy.
Ostatni taki przeskok spowodował spore problemy – kilka dużych serwisów internetowych było niedostępnych (m.in. serwis Linkedin), pasażerowie australijskich linii lotniczych Quantas nie mogli wejść na pokład samolotów. Wszystko dlatego, że część systemów komputerowych nie zniosła godziny w formacie 23:59:60.
Czytaj więcej: