Kiedy zajrzymy do słownika języka polskiego PWN, to okazuje się, że znajdziemy tam bardzo prostą definicję partnerstwa: „równe traktowanie siebie nawzajem”. Wikipedia podpowiada natomiast, że to „współpraca, —- wzajemność, zaufanie, pomoc”. Nic trudnego, prawda? Dlaczego zatem tak trudno nam zbudować partnerski związek? Co sprzyja istnieniu partnerstwa w związku, a co jest dla niego destrukcyjne? Czy partnerstwo ma płeć? To tylko część pytań, które się pojawiają, kiedy zastanawiamy się co zrobić, żeby stworzyć partnerski związek, albo analizujemy, czego nie zrobiliśmy, aby nasz związek taki był.
Kiedy zastawiamy się nad kupnem nowego auta, zazwyczaj analizujemy swoje potrzeby. Nawet jeśli tego nie zrobimy, to i tak zapytają o nie sprzedawcy w salonie samochodowym. Kto będzie z nami jeździł samochodem, ile kilometrów przejeżdżamy rocznie, jeździmy raczej po mieście czy w trasie. A może czy szukamy auta do jazdy terenowej. Tyle pytań, tyle odpowiedzi, a chodzi tylko o auto. A przecież myśląc o związku i partnerstwie zakładamy, że przed nami wiele lat wspólnego życia. Swego czasu do mojego gabinetu psychologicznego przyszła młoda kobieta, która poznała interesującego mężczyznę, zakochali się w sobie i zaczęli planować wspólne życie. A ona, po obserwowaniu wieloletniego i nieudanego związku swoich rodziców, postanowiła się zastanowić, jaki ma być jej związek, czego sama potrzebuje i co może zaoferować partnerowi. To bardzo dojrzała postawa, ale dość rzadka.
Zazwyczaj zaczynamy się zastanawiać nad partnerstwem, kiedy związek już trwa, czasami dopiero kiedy zderzamy się z pierwszym kryzysem. Nieczęsto poświęcamy czas na zastanawianie się nad naszą osobistą wizją. Może najlepszą drogą do zbudowania partnerskiego związku – a raczej budowania, bo to nieustający proces – jest wspólne szukanie odpowiedzi na ważne pytania?
Oto 12 pytań, na które warto sobie wspólnie odpowiedzieć, budując partnerski związek:
1. CO JEST DLA CIEBIE WAŻNE W SEKSIE? CO LUBISZ, CO AKCEPTUJESZ, A CZEGO NIE CHCESZ?
Seks i seksualność, to jedna z najważniejszych stref naszego bycia w związku. Dlatego tak ważne jest rozmawianie o swoich potrzebach, poznawanie potrzeb partnera już
na początku. Wiele par, nawet z długim stażem, nigdy takiej rozmowy nie przeprowadziło. A to pytanie powinno powracać. Bo przecież się zmieniamy, zmieniają się nasze
potrzeby, zmienia się nasze ciało i psychika. To również rozmawianie o tym, czym jest dla nas wierność. Bo wcale nie jest tak, że ją postrzegamy wszyscy jednakowo.
2. JAKIE MASZ CELE FINANSOWE?
Kiedyś usłyszałam stwierdzenie, że „łatwiej iść z kimś do łóżka, niż mieć wspólne finanse”. Dużo w tym prawdy. Rozmawianie o finansach jest często tabu w związkach. A już na początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czy chcemy mieć wspólne konto, a może wolimy osobne, przy jednoczesnym prowadzeniu wspólnego budżetu? Finanse to też mówienie, ile się zarabia, pochwalenie się premią albo opowiedzenie, że właśnie się straciło ważnego kontrahenta i będzie się mniej zarabiać. To rozmowy o oszczędzaniu albo pozwalaniu sobie na „szaleństwo”. To opowiadanie o zobowiązaniach, kiedy np. pomagacie rodzicom albo płacicie alimenty.
3. JAK WYGLĄDA ZRÓWNOWAŻONY ZWIĄZEK?
Niektóre pary postrzegają bycie razem jak nieustającą walkę o swoje terytorium. Nie potrafią znaleźć równowagi pomiędzy tym, co wspólne, a co osobne. A przecież wystarczy zapytać w otwarty sposób, o to, co jest dla partnera ważne. Zaczynając od podziału obowiązków, życie towarzyskie (wspólne i rozdzielne) czy hobby, jak spędzamy wakacje, czy rozmawiamy o pracy itp. Taki katalog pytań i odpowiedzi pozwoli na oznaczenie swoich priorytetów.
4. CO MOŻESZ ZROBIĆ, ŻEBY POPRAWIĆ ZWIĄZEK?
Na pierwszy rzut oka to przerażające pytanie, sugerujące kryzys i otwierające drzwi do krytyki. Ale jak inaczej budować partnerską przyszłość, jeżeli nie będziemy przyglądać
się związkowi trochę niejako z pozycji badacza? To nie muszą być rozmowy o wielkich rzeczach. To może być np. deklaracja jednego z partnerów, że będzie bardziej starać się być punktualny. Albo otwarta prośba do partnera, żeby wzmocnił swoje umiejętności komunikacyjne i mówił ci precyzyjnie o tym, czego nie chce robić wspólnie. Odpowiedź na to pytanie rzuci więcej światła na coś w waszym związku, co nie działa, i powinno zostać zmienione. Być może skupicie się na nauczeniu nowej umiejętności, która wzmocni waszą relację.
5. JAKIE SĄ TWOJE CELE W ZWIĄZKU?
To pytanie otwarte, nie ma na nie jednej odpowiedzi, ba, z biegiem czasu te odpowiedzi mogą być różne. Myślę wręcz, że jest to jedno z pytań fundamentalnych. To opowieść o tym, co chcecie robić razem, czego bez siebie nie zrobicie, co będzie z wami w przyszłości. Może się okazać, że macie różne cele. Bo jedno może marzyć o wspólnej przyszłości, a drugie jedynie chce zabić chwilową samotność. Pytanie o cele to też pytanie o wartości. Bo odpowiedzi mogą zawierać nie tylko informacje o tym, co jest istotne dla partnera, co chce osiągnąć, ale też w zgodzie z jakimi zasadami chce je zrealizować.
6. JAKI MASZ POMYSŁ NA ZDROWY ZWIĄZEK?
Do każdego związku wchodzimy z bardzo różnymi doświadczeniami. Swoich domów rodzinnych, osobistych przeżyć, poprzednich związków. Ważne jest w poszukiwaniu odpowiedzi na to pytanie uszanowanie tych doświadczeń i opowiedzenie o swoich oczekiwaniach dotyczących tego konkretnego związku. Istotne dla budowania partnerskiej relacji jest, aby przedyskutować, co oznacza zdrowy związek dla każdego z partnerów. Może to pomóc ustalić granice już na początku i może dostarczyć informacji o tym, jak każde z was współdziała w związku. Do tego pytania warto wracać też później, kiedy życie stawia nowe wyzwania, np. wspólne mieszkanie, dzieci. Odpowiedź na to pytanie
pozwala nie tylko na budowanie zdrowego związku, ale też na tworzenie wizji wspólnej przyszłości.
7. CO JESZCZE MOŻESZ ZROBIĆ W ZWIĄZKU?
Warto zadać to pytanie bez względu na to, czy uważacie, że wszystko idzie dobrze, czy jest coś, co chcecie naprawić. Odpowiadając na to pytanie, możecie pomóc sobie zrozumieć to wszystko razem. Ważne, żeby nie pytać tylko o coś, co „nie działa”, bo zgubicie wtedy to, co jest dobre w waszej relacji. Szukając odpowiedzi, nie skupiajcie się na naprawianiu, bo to zamknie was na rozwój i zmianę. Odpowiadając, pokazujecie partnerowi, że jesteście uważni i zastanawiacie się nad tym, co jest ważne dla partnera.
8. CO CZUJESZ, KIEDY SIĘ KŁÓCIMY?
To nie jest pytanie, kto ma rację, to jest pytanie o to, co czujecie w czasie i po kłótni. Złość czy może smutek? Rozczarowanie? Smutek, niepokój po starciu świadczą o tym, że nie ma w was potrzeby walki dla samej walki, ale brakuje wam umiejętności dyskusji, opowiadania w spokoju o swoich racjach i słuchaniu argumentów partnera. Odpowiedź na to pytanie może być punktem wyjścia do zmiany i naprawy. Pozwoli ustalić, dlaczego konkretny problem jest zapalny, wywołuje awantury i zastanowić się, jak pozbyć się problemu. Dlatego nie ciągnij bez sensu kłótni i nie wyciągaj na wierzch starych spraw – jeśli masz coś innego do wyjaśnienia swojemu partnerowi, zrób to w dogodnym momencie, a nie bombarduj go zarzutami w chwili, gdy omawiacie inny problem. Jeżeli nie będziecie w ten sposób dyskutować o problemach, mówić o towarzyszących im uczuciach, to nie zbudujecie niczego trwałego i na pewno nie będzie to związek partnerski.
9. CZY POTRAFISZ PROSIĆ O WSPARCIE?
Poproszenie o pomoc nie jest porażką. Podzielenie się z partnerem problemem, pokazanie, że nie potrafmy znaleźć rozwiązania, jest okazaniem mu zaufania, przyznaniem się do pewnej nieporadności. Jeżeli umiemy prosić o pomoc, nie rezygnujemy tym samym z samodzielności. Wręcz odwrotnie, partner wiedząc, że w razie potrzeby zwrócimy się do niego, nie będzie narzucał się z pomocą, szanując to, że chcemy z czymś zmierzyć się samodzielnie. Umiejętność proszenia o wsparcie nie dotyczy jedynie spraw zawodowych czy kłopotu ze skręceniem szafki, ale też, a może nawet bardziej, pomocy w sytuacji, gdy przeżywamy smutek czy martwimy się np. zdrowiem. Obopólna pomoc i dawanie wsparcia to główne flary długoterminowej relacji. Trudne sytuacje najlepiej przezwycięża się wspólnie, dlatego nie uciekaj też przed problemami swojego partnera – jesteście w tym razem.
10. KIEDY JESTEŚCIE Z SIEBIE DUMNI?
Co prawda polskie przysłowie mówi, że przyjaciół poznaje się w biedzie, ale moim zdaniem prawdziwych przyjaciół poznaje się w sukcesie. Bywamy zazdrośni o powodzenie innych, często też trudno jest nam poradzić sobie z sukcesem partnera. Amerykańscy naukowcy zbadali, że mężowie laureatek Oscara o 63 proc. częściej odchodzą od swoich partnerek niż statystyczny Smith. Nie radzą sobie z ich sukcesem. A przecież ten sukces często jest też ich udziałem. Bo wspierali, bo dbali o swoją partnerkę, otaczali ją miłością.
Skąd więc ten problem? Na początku związku jesteśmy razem na linii startu. Potem jedno się pnie, a drugiego kariera przebiega inaczej, mniej spektakularnie. A wystarczy głośno chwalić się wzajemnie za różne rzeczy. Pytać partnera, czy jest z nas dumny, mówić mu, że go podziwiamy. Za konkretne rzeczy, za konkretne zachowania. Bo można być dumnym z tego, że partner osiąga sukcesy zawodowe, ale też z tego, że fantastycznie dogaduje się z dziećmi albo cudownie dba o wasze wspólne życie. Może wystarczy czasami zachwycić się uprawą ziół albo wyrafinowanym koktajlem, który czeka na nas po powrocie z pracy. Tych codziennych Oscarów jest bardzo dużo…
11. JAKIE WYZWANIE CHCIAŁBYŚ PODJĄĆ?
Jeśli chodzi o zainteresowania i hobby, podobni przyciągają podobnych. W partnerskim związku spędzanie razem czasu jest ważne, ale sposób, w jaki się go spędza, jest jeszcze ważniejszy. Nie chodzi tutaj o to, żebyście stale robili to samo. Potrzebne jest stawianie sobie wyzwań, szukanie zmian i prowokowanie do tego partnera. Wspólne odkrywanie i podejmowanie wyzwań jest doskonałym budowaniem partnerstwa.
Wbrew stereotypom jest to tak samo ważne dla kobiet jak dla mężczyzn. Kurs sommelierski na 30. urodziny, skok ze spadochronem na 50. urodziny? Podróż kamperem po siedemdziesiątce? Fantastycznie, wasz związek odniesie z tego korzyść, ale wtedy, jeśli uczynicie to razem.
12. CO BĘDZIE Z WASZYM ZWIĄZKIEM ZA 5 ALBO 10 LAT?
To pytanie warto zadawać na etapie zakochania, ale też po latach. Odpowiedź uruchamia myślenie o przyszłości związku, ale też jest przejawem uważności wobec partnera. Bo snując plany i marząc, bierzemy pod uwagę jego potrzeby i pragnienia. To silny przejaw relacji partnerskiej.
* * *
Nieznajomość reguł rządzących relacjami sprawia, że wiele osób nie potraf stworzyć związku na zdrowych zasadach. Dlatego warto od samego początku pytać, słuchać odpowiedzi i na te odpowiedzi reagować. Budując partnerski związek dbamy o:
– standardy i granice,
– szczerość,
– wolność i zaufanie,
– troskę,
– zachowanie własnych ról.
Prowadząc dialog z partnerem, mamy szansę na zbudowanie trwałego i harmonijnego związku. Może uda nam się uniknąć plagi rozstań, bo jak pokazują badania, najczęściej rozstają się małżeństwa ze stażem od pięciu do dziewięciu lat, a przecież brakuje statystyk dotyczących związków nieformalnych, które są coraz częstsze w naszej rzeczywistości. W relacji z partnerem nie ma klucza odpowiedzi jak na maturze, nie ma rozwiązań na szóstkę, są tylko te autentycznie nasze.