Jakie choroby są najbardziej wstydliwe? Jak je oceniają pacjenci, a jak osoby zdrowe? Prof. Teresa Rzepa, psycholog z SWPS oraz prof. Ryszard Żaba i dr Oliwia Jakubowicz z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu zbadali 533 osoby i ustalili listę 10 chorób, które wzbudzają największy wstyd wśród Polaków. Co ciekawe, wyniki różnią się od międzynarodowych zestawień.
Na liście 10 najbardziej wstydliwych chorób w powszechnej opinii Polaków znalazły się: kiła, AIDS, grzybica pochwy/prącia, opryszczka narządów płciowych, choroby odbytu, wszawica łonowa, rzeżączka, choroby skóry twarzy, grzybica paznokci i łuszczyca.
Jak listę oceniają sami chorzy? 109 pacjentów Kliniki Dermatologii i Wenerologii UM w Poznaniu oceniło kiłę jako najbardziej wstydliwe schorzenie. Jednak tylko 72 proc. chorych na kiłę negatywnie postrzega swoją przypadłość, a większość z nich na pierwszym miejscu wstydliwych chorób stawia AIDS.
– Zarówno w ocenie osób zdrowych, jak i samych pacjentów kiła wyróżnia się jako obarczona największym wstydem. Jednak w przypadku tej choroby doznawany wstyd może funkcjonować jako mechanizm obronny przed napiętnowaniem i ostracyzmem, a tym samym hamować przed ujawnieniem prawdy, nawet w relacjach z najbliższymi osobami – mówi prof. Teresa Rzepa. – Najwięcej danych na temat tego typu zachowań dostarczają badania prowadzone w Chinach, gdzie ustalono, że 77 proc. zarażonych mężczyzn deklaruje niechęć do informowania partnerki o możliwości jej zarażenia – dodaje prof. Rzepa.
W ocenie badanych Polaków na liście 10 najbardziej wstydliwych chorób znalazł się trądzik. Jednak pacjenci leczący się z powodu trądziku nisko ocenili wstyd doznawany z powodu swej przypadłości. – Tacy chorzy uznają za trafne powszechne przekonanie o przemijającym charakterze problemów ze skórą oraz o niezakaźności swej choroby. Choć niektórzy spośród nich inaczej ocenili doświadczany wstyd zapewne dlatego, że doznali różnych form dyskryminacji z powodu zmian na twarzy lub posądzenia o brak higieny i niezdrowy styl życia – twierdzi prof. Teresa Rzepa.
Wyniki badania mogą być pomocne w profilaktyce i terapii wstydu oraz jego patologicznych skutków, związanych nie tylko z chorymi na wstydliwe przypadłości, lecz z większością relacji międzyludzkich, szczególnie z relacją lekarz-pacjent.