W roku 1905 Einstein opublikował artykuł pod tytułem “Czy bezwładność ciała zależy od jego energii”. W artykule tym znalazły się dane do słynnego równania, które zmieniło świat. To właśnie Einstein związał masę i energię, uogólniając je na wszystkie zjawiska fizyczne. Okazuje się jednak, że przez te wszystkie lata naukowców gnębiły pewne wątpliwości. Zgodnie z powszechnie uznanym modelem protony i neutrony (czy też nukleony wchodzące w skład jądra atomowego) składają się z kwarków i wiążących je gluonów. Wiadomo również, że gluony są cząstkami bezmasowymi, a masa kwarków wynosi zaledwie 5% całej masy jądra atomowego.
Naukowców zajęło poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, skąd wzięło się pozostałe 95% masy. Zespół naukowców skupionych wokół Laurenta Lelloucha z francuskiego Centre de physique theorique podliczył za pomocą potężnych superkomputerów, ile wynosi masa protonów i neutronów. Zgodnie z danymi przeprowadzonego doświadczenia pozostałe 95% masy kryje się w energii ruchu i wzajemnego oddziaływania kwarków i gluonów.
W ten sposób naukowcy potwierdzili, że istnieje związek pomiędzy energią a masą. I choć dopiero w tym roku udało się tego dokonać, związek ten już niejednokrotnie był wykorzystywany w prakyce – przede wszystkim w budowie broni jądrowej. Nie bez powodu mówi się przecież, że Einstein stworzył podwaliny ery atomowej.
Rozwiązywanie rówania Einsteina na poziomie subatomowym (w chromodynamice kwantowej) trwało ponad wiek, lecz przyznać trzeba, że nie należało ono do prostych zadań. Naukowcy z National Center for Scientific Research w Paryżu podkreślają, że do tej pory istniały wyłącznie hipotezy. W celu uproszczenia zadania fizycy wykorzystali stworzony jeszcze w 1970 roku model chromodynamiki kwantowej na sieci (QCD). W opracowanym przez nich programie komputerowym przestrzeń oraz czas były przedstawione nie jako kontinuum, lecz jako trójwymiarowe zbiory punktów. W ten sposób czasoprzestrzeń przekształciła się w trójwymiarową sieć, kwarki naukowcy związali z określonymi punktami sieci, a gluony – z połączeniami pomiędzy nimi. Dzięki pewnym założeniom naukowcom udało się oszacować masę nukleonów z dokładnością do 2%. Zespół fizyków wykazał tym samym również skuteczność działania chromodynamiki kwantowej na sieci. JSL
źródło: www2.cnrs.fr