Ludzie mają wyrafinowaną zdolność wizualnego wyodrębniania podsumowujących informacji statystycznych, takich jak rozumienie położenia przestrzennego, prędkości, z jaką poruszają się obiekty, poziomu jasności, etc. Podejmujemy decyzje na podstawie tego, co widzimy.
Czytaj też: Małpy i ludzie niewiele się różnią. Decyzje podejmujemy w ten sam sposób
Naukowcy z francuskiego CNRS twierdzą, że inne naczelne inne niż człowiek także wykazują niektóre z tych intuicyjnych zdolności statystycznych. Postanowili przebadać pod tym kątem pawiany, co opisali w pracy na serwerze pre-printów bioRxiv.
Pawiany rozumieją statystykę jak ludzie
Ludzie radzą sobie niezwykle dobrze z zadaniami obejmującymi statystyczne oceny ich środowiska, co jest umiejętnością o wyraźnych zaletach ewolucyjnych. Umiemy szacować prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń wywodzących się z danych rozkładów; rozpoznawać i uczyć się regularności statystycznych zarówno w bodźcach językowych, jak i niejęzykowych. Możemy wyodrębnić średnią wielu różnych cech, takich jak kolor, orientacja lub rozmiar z dużych zbiorów danych elementów – jest to zestaw umiejętności nazywany percepcją zespołową.
Czytaj też: Martwe małpy spadają z drzew. Skala zjawiska jest niewyobrażalna
Okazuje się, że nie jesteśmy jedynymi inteligentnymi małpami. Szympansy potrafią oceniać prawdopodobieństwo zdarzeń na podstawie istniejących danych, makaki rozumieją proste związki logiczne, kapucynki potrafią wyciągać wnioski probabilistyczne, a pawiany potrafią uczyć się statystycznych zależności przestrzennych.
Ale czy potrafią robić to, co ludzie – wykonywać oceny zespołowe na danym zestawie danych? Aby się tego dowiedzieć, naukowcy z CNRS nauczyli grupę 23 pawianów gwinejskich (Papio papio) kojarzenia różnych cech wykresów punktowych z pewnymi kształtami geometrycznymi. Ich celem było sprawdzenie, czy pawiany są w stanie ocenić trend na wykresie punktowym. Ludzie – nawet dzieci – bez problemu radzą sobie z tym zadaniem na podstawie “wartości t” zestawu danych, gdyż operują na zestawie ułożonych kropek, które ułożone rosną lub maleją.
Okazuje się, że pawiany nie tylko były w stanie wykonać ten sam rodzaj intuicyjnej analizy statystycznej co dorośli ludzie i dzieci – choć mniej dokładnie, zwłaszcza w przypadku trudniejszych zadań – ale zrobiły to, używając dokładnie tej samej miary wartości t.
W pracy czytamy:
Odkryliśmy, że jeśli zwierzętom zapewniono łatwo rozróżnialne bodźce odpowiedzi, mogły nauczyć się tego zadania. Ich wydajność w obecności szumu była przewidywana przez wartość t wykresu punktowego – indeks, którego statystyk użyłby do obliczenia siły korelacji na wykresie.
Nowe badanie ma dość interesujące implikacje dla naszego zrozumienia, w jaki sposób mózg przetwarza informacje statystyczne. To podobne zachowanie, zaobserwowane zarówno u ludzi, jak i u pawianów, sugeruje, że ludzki układ wzrokowy, wykonując osądy trendów na zaszumionych zbiorach danych, przetwarza filogenetycznie starsze obszary mózgu zaangażowane w rozpoznawanie głównej osi obiektów.