Zwykło się uważać, że to kobiety żyją dłużej od mężczyzn – udokumentowano to w różnych populacjach na przestrzeni czasu. Ale stwierdzenie “kobiety żyją dłużej od mężczyzn” jest niepoprawne. Dlaczego? Naukowcy często wykorzystują średnią długość życia danej populacji, a nie “realne” lata przeżyte przez mężczyzn czy kobiety. Tymczasem dane statystyczne wskazują, że od 25 do nawet 50% mężczyzn żyje dłużej od kobiet.
Czytaj też: Chcesz spowolnić starzenie mózgu? Naucz się języka obcego już teraz
Praca opublikowana w czasopiśmie BMJ Open bazująca na analizie statystycznej obejmującej blisko 200 lat na wszystkich kontynentach wskazuje, że to mężczyźni mają wysokie prawdopodobieństwo przeżycia kobiet – zwłaszcza tych zamężnych i z wyższym wykształceniem. To ważne odkrycie dla zrozumienia procesów starzenia.
Kto żyje dłużej?
Naukowcy z Uniwersytetu Południowej Danii zastosowali tzw. statystykę przeżywalności do zbadania różnic płci w zgonach w 199 populacjach z każdego kontynentu w przeciągu ostatnich 200 lat. Dzięki tej metodzie można zmierzyć prawdopodobieństwo, że osoba z populacji o wysokim współczynniku zgonu przeżyje kogoś z populacji o niskim współczynniku zgonu. Wykorzystano dane z World Population Prospects 2019, które zapewniają tabele życia dla obu płci z 199 krajów wg 5-letnich grup wiekowych i 5-letnich okresów w latach 1950-54 i 2015-19. Porównali także prawdopodobieństwo, że mężczyźni prześcigną kobiety wg poziomu wykształcenia i stanu cywilnego.
Badania wykazały, że od 1850 r. prawdopodobieństwo, że mężczyźni przeżyją kobiety (we wszystkich punktach czasowych i wszystkich populacjach) wahało się między 25 a 50%. Innymi słowy: 1 lub 2 na 4 mężczyzn żyło dłużej od kobiet w ciągu ostatnich dwóch wieków, co podważa panujące przekonanie, że kobiety żyją dłużej od kobiet.
W krajach rozwiniętych prawdopodobieństwo, że mężczyźni przeżyją kobiety spadało do lat 70. ubiegłego wieku, po czym stopniowo rosło we wszystkich populacjach. Wzrost i spadek różnic między płciami w długości życia przypisywano głównie paleniu tytoniu i innym różnicom behawioralnym.
Czytaj też: Alkohol przyspiesza starzenie. Naukowcy nie mają wątpliwości
W latach 2015-2019 prawdopodobieństwo, że mężczyźni przeżyją kobiety, wynosiło 40% w całej populacji USA. Statystyka ta różniła się w zależności od stanu cywilnego i poziomu wykształcenia: prawdopodobieństwo, że mężczyźni wyprzedzą kobiety wynosiło 39% dla tych, którzy byli żonaci i 37% dla tych, którzy nie byli. Prawdopodobieństwo to wynosiło 43% dla osób z wyższym wykształceniem i 39% dla osób bez dyplomu ukończenia szkoły średniej. Co więcej, żonaci mężczyźni z dyplomem mają przewagę nad niezamężnymi, wykształconymi kobietami tylko do poziomu szkoły średniej. Pary wpływają wzajemnie na swoje zdrowie, a dotyczy to zwłaszcza mężczyzn, którzy bardziej niż kobiety korzystają z bycia w stabilnym związku.
W podsumowaniu badania czytamy:
Ślepa interpretacja różnic w długości życia może czasem prowadzić do zniekształconego postrzegania rzeczywistych nierówności w długości życia. Nie wszystkie kobiety przeżywają mężczyzn, nawet jeśli większość to robi. Ale mniejszość, która tego nie robi, nie jest mała. Na przykład różnica płci w oczekiwanej długości życia w momencie urodzenia wynosząca 10 lat może być związana z prawdopodobieństwem, że mężczyźni przeżyją kobiety aż o 40%, co wskazuje, że 40% mężczyzn żyje dłużej niż losowa kobieta.